Programma 3: Maatschappelijke ondersteuning

Beoogd maatschappelijk effect

Een gezonde, energieke samenleving met sterke, veerkrachtige mensen.

Onze aanpak en doelen van het sociaal domein staan in het Beleidsplan sociaal domein 2018-2022. Hierin staan vier doelgroepen centraal: de samenleving, jeugd, volwassenen en ouderen. Deze doelgroepen ondersteunen wij op drie manieren: met de Lansingerlandse Standaard, beleidsaccenten en pilots. In de voorliggende programmateksten lichten wij de hoogtepunten van onze activiteiten en resultaten binnen het sociaal domein toe. Voor een uitgebreider overzicht verwijzen wij u graag naar de Jaarrapportage sociaal domein 2018 (tweede kwartaal van 2019).

Resultaten

Lansingerland stond er in sociaal opzicht goed voor in 2018. Het aantal huishoudens dat geen enkele vorm van (maatwerk) ondersteuning nodig heeft ligt in onze gemeente hoog (87% versus 80% gemiddeld in Nederland), het aantal kinderen in de jeugdhulp behoort met 8,9% tot een van de laagste in Nederland en het percentage huishoudens met een bijstandsuitkering ligt meer dan de helft onder het landelijke gemiddelde (5,4% versus 2,5%)^[1]. Ondanks het groeiend aantal inwoners in Lansingerland, daalde het aantal uitkeringen in 2018 van 594 op 1 januari naar 565 op 31 december.

[1] Bron van deze cijfers: CBS/waarstaatjegemeente.nl, cijfers over het eerste halfjaar 2018

Beleidsveld Jeugd

Doelstelling

Wat hebben we bereikt?

In 2018 ondersteunden wij kinderen en jongeren zodat zij veilig en gezond op kunnen groeien en zich ontwikkelen tot zelfredzame inwoners.

Wat hebben we daarvoor in 2018 gedaan?

Wat heeft het gekost?

Bedragen x €1.000

Exploitatie	Realisatie 2017	Primitief 2018	Begroot 2018	Realisatie 2018	Afwijking 2018
Lasten	12.016	11.806	12.465	13.410	-946
Baten	48	35	54	54	0
Saldo van baten en lasten	-11.968	-11.771	-12.411	-13.357	946
Gerealiseerd resultaat	-11.968	-11.771	-12.411	-13.357	946

Waar zitten de financiële afwijkingen?

	Bedragen x € 1.000
	Waar zitten de financiële afwijkingen?
€ 562 (-)	Bijdrage Gemeenschappelijke Regeling Jeugdhulp Rijnmond Er is in onze gemeente sprake van aanzienlijke kostenstijgingen in de specialistische jeugdzorg. Hierin zijn wij niet uitzonderlijk: vrijwel iedere gemeente in Nederland worstelt met grote tekorten. De achtergronden van deze bijdrage hebben wij toegelicht in raadsbrief U18.11288. De extra kosten hiervan worden binnen de gemeenschappelijke regeling gedekt door extra bijdragen van de aangesloten gemeenten op basis van de verdeelsleutel voor de kosten van dat jaar. De kosten voor het werkelijke gebruik worden in latere jaren afgerekend via de 'vlaktaks'.
€ 480 (-)	PGB jeugd Het aantal PGB’s voor jeugdhulp neemt de afgelopen jaren toe: in 2016 ging het om 89 beschikkingen, in 2017 om 130 en in 2018 om 156. Ook stijgt het gemiddelde bedrag per PGB. PGB’s worden in onze gemeente relatief vaak gebruikt omdat veel ouders specifieke wensen hebben voor de ondersteuning van hun kinderen. Door het gebruik van PGB’s vergroten wij de keuzevrijheid van onze inwoners.
€ 788 (-)	Jeugd met beperking Het aantal cliënten voor deze vorm van ondersteuning is dit jaar sterk toegenomen. Hiernaast is het aantal indicaties per cliënt bijna verdubbeld. Omdat het hier gaat om relatief dure zorg heeft dit grote financiële gevolgen. Wij voeren in het eerste halfjaar van 2019 een onderzoek uit naar de oorzaken en bijsturing hiervan.
€ 326 (+)	Beleidsaccenten jeugd Deze accenten betreffen nieuw beleid die in 2018 opgestart zijn op basis van in 2017 vastgestelde plannen van aanpak. Doordat dit nieuw op te starten activiteiten betreft waarvan de implementatie de nodige tijd en capaciteit vergt, zijn deze accenten nog niet geheel uitgenut. De onderbestedingen zijn als volgt verdeeld: 'pubers in de spotlight' (€ 33.000), 'geen kind in de knel' (€ 49.000, waarvan € 26.000 per abuis geboekt op FCL 6670001), 'Elk kind een Kans (€ 143.000, waarvan € 19.000 per abuis geboekt onder het accent ‘grip op geld’) en 'de leraar trekt aan de bel' (€ 101.000). Dit laatste verschil wordt verklaard doordat de belangrijkste activiteit in dit accent, de inzet van jeugdcoaches bij het leggen van de verbinding met onderwijs, pas in 2020 start. In het kader van de Jaarrapportage Sociaal Domein 2018 informeren wij u nader over de stand van zaken van de beleidsaccenten.
€ 578 (+)	Jeugd GGZ Het gebruik van deze vorm van ondersteuning was fors lager dan geraamd (€ 350.000). Hiernaast was onze inschatting van het aantal achterstallige facturen over 2017 die in 2018 ontvangen te hoog, waardoor een extra incidentele vrijval van € 228.000 ontstaat.
€ 202 (-)	Preventief jeugdbeleid Na correctie van verkeerd geboekte facturen en subsidies (€ 95.000, geboekt op de begrotingsposten ‘algemeen voorveld’ en ‘jeugdhulp algemeen’ (zie hieronder)) bedraagt het resterende verschil € 107.000. Een toenemend aantal inwoners maakt vaker gebruik van preventieve ondersteuning, voorlichting en laagdrempelige ondersteuning door vrijwilligers. Dit was per abuis onvoldoende opgenomen in de begroting.
€ 74 (+)	Jeugdhulp algemeen Dit verschil betreft voor € 41.000 de foutieve boeking onder preventief jeugdbeleid (zie hierboven). De overige € 33.000 betreffen andere administratieve foutieve boekingen van facturen en subsidies.
€ 53 (+)	Dit verschil wordt veroorzaakt door verschillen in de apparaatskosten en wordt toegelicht in de toelichting van de staat van baten en lasten.
€ 55 (+)	Niet nader toegelichte verschillen.

Beleidsveld Maatschappelijke ondersteuning

Doelstelling

Wat hebben we bereikt?

In 2018 benutten wij de kracht van de samenleving en ondersteunden wij volwassenen en ouderen op de gebieden zelfredzaamheid, vitaliteit en betrokkenheid.

Wat hebben we daarvoor in 2018 gedaan?

Wat heeft het gekost?

Bedragen x €1.000

Exploitatie	Realisatie 2017	Primitief 2018	Begroot 2018	Realisatie 2018	Afwijking 2018
Lasten	8.442	8.692	9.409	9.353	55
Baten	541	641	660	364	296
Saldo van baten en lasten	-7.901	-8.051	-8.748	-8.989	241
Onttrekkingen	325	4	4	8	-4
Toevoegingen	13	13	13	13	0
Mutaties reserves	312	-9	-9	-5	-4
Gerealiseerd resultaat	-7.589	-8.061	-8.757	-8.994	237

Waar zitten de financiële afwijkingen?

	Bedragen x € 1.000
	Waar zitten de financiële afwijkingen?
€ 296 (-)	Eigen bijdrage We hebben minder inkomsten aan eigen bijdragen ontvangen dan geraamd. We zien een verhoging van het gebruik van Wmo-voorzieningen, maar dit leidt niet tot extra inkomsten aan eigen bijdrage. Dat kan betekenen dat het inkomen van gebruikers van Wmo-voorzieningen lager lag dan verwacht, waardoor de totale ontvangen bijdragen lager uitkomen dan geraamd. Vanaf 1 januari 2019 is voor de eigen bijdrage het zogenaamde abonnementstarief van kracht. De begroting is hierop aangepast.
€ 55 (+)	Niet nader toegelichte verschillen.

Beleidsveld Werk en Inkomen

Doelstelling

Wat hebben we bereikt?

Wij ondersteunden volwassenen bij het financieel zelfredzaam blijven of worden, waardoor zij geen beroep hoefden te doen op de gemeente.

Wat hebben we daarvoor in 2018 gedaan?

Wat heeft het gekost?

Bedragen x €1.000

Exploitatie	Realisatie 2017	Primitief 2018	Begroot 2018	Realisatie 2018	Afwijking 2018
Lasten	13.412	15.376	15.034	13.150	1.883
Baten	8.264	10.278	9.637	8.727	910
Saldo van baten en lasten	-5.147	-5.099	-5.397	-4.423	-974
Onttrekkingen	0	0	91	91	0
Gerealiseerd resultaat	-5.147	-5.099	-5.306	-4.332	-974

Waar zitten de financiële afwijkingen?

	Bedragen x € 1.000
	Waar zitten de financiële afwijkingen?
€ 283 (+)	Lagere uitkeringslasten In 2018 waren minder inwoners dan begroot afhankelijk van een bijstandsuitkering.
€ 237 (+)	Lagere toevoeging aan voorziening dubieuze BBZ-debiteuren Het uitstaande debiteuren-saldo in het kader van de BBZ is eind 2018 lager dan eind 2017. Als gevolg hiervan is ook het bedrag aan dubieuze debiteuren afgenomen en is de voorziening verlaagd.
€ 149 (+)	Lagere uitgaven individuele bijzondere bijstand Er zijn minder aanvragen bijzondere bijstand gedaan dan vooraf was ingeschat
€ 246 (+)	Dit verschil wordt veroorzaakt door verschillen in de apparaatskosten en wordt toegelicht in de toelichting van de staat van baten en lasten.
€ 58 (+)	Niet nader toegelichte verschillen.

Kengetallen programma 3

	Begroting 2018	Realisatie 2018

Jeugd
Ontmoetings- en recreatieve voorzieningen voor jeugd (aantal deelnemers)
scouting	370	364
vakantieactiviteiten	2.200	3.350
professioneel jeugd- en jongerenwerk	4.100	4.202
Aantal unieke cliënten dat gebruik maakt van een maatwerkvoorziening i.h.k.v. de Jeugdwet (2e half jaar):	1050 (1)	1.466
Altijd/vaak hulp krijgen die het kind nodig heeft (bron: CEO Jeugd)	75%	69%
% met een positieve gedragsverbetering door hulp (bron: CEO Jeugd)	60% (2)	62%
% uitval en voortijdig afgesloten trajecten	10%	2,55% (3)
Maatschappelijke ondersteuning
Aantal geregistreerde:
· Vrijwilligers	220	177
· Mantelzorgers	450	830[4]
Aantal unieke cliënten dat gebruik maakt van een maatwerkvoorziening Wmo (2e half jaar):	1.600	1.827
Tevredenheid kwaliteit ondersteuning (bron: CEO)	82%	85%
% door hulp een betere kwaliteit van leven heeft (bron: CEO)	75%	77%
% uitval en voortijdig afgesloten trajecten	5%	3,5% (5)
Werk en Inkomen
Aantal lopende bijstandsuitkeringen op 31 december	630	565
Aantal kandidaten dat is uitgestroomd naar betaald werk	80	70
Gemiddeld aantal uitkeringsdossiers per maand waarin de bijstandsgerechtigde parttime inkomsten had	130	120
Aantal preventie instroom aan de poort	16	17
Aantal lopende dossiers schuldhulpverlening op 31 december	170	205
Tijdig aangeboden schuldhulpverlening	100%	100%

[1] Deze raming van het aantal cliënten was gebaseerd op de inzichten uit het eerste halfjaar 2017. In dit getal was de correctie van het aantal cliënten waarover wij u informeerden in de jaarrapportage 2017 (T18.01114) nog niet meegenomen. De achtergronden van deze correctie worden uitgebreid toegelicht op pagina 10 van deze rapportage.
[2] Gecorrigeerd percentage i.v.m. andere rapportagevorm CEO’s.
[3] Gebaseerd op meest recente data CBS.
Bron: https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/82971NED/table?dl=19812
[4] Het begrote aantal mantelzorgers was in 2017 betrekkelijk laag ingeschat. Daarnaast leidt de bekendheid van het mantelzorgpakket tot een toename van het aantal inschrijvingen bij het steunpunt mantelzorg.
[5] Gebaseerd op meest recente data CBS.
Bron: https://opendata.cbs.nl/statline/#/CBS/nl/dataset/83266NED/table?dl=19839

Wat heeft het gekost?

Bedragen x €1.000

Exploitatie	Realisatie 2017	Primitief 2018	Begroot 2018	Realisatie 2018	Afwijking 2018
Lasten	33.870	35.875	36.907	35.914	993
Baten	8.853	10.954	10.351	9.145	1.206
Saldo van baten en lasten	-25.017	-24.921	-26.556	-26.769	213
Onttrekkingen	325	4	95	99	-4
Toevoegingen	13	13	13	13	0
Mutaties reserves	312	-9	82	86	-4
Gerealiseerd resultaat	-24.705	-24.930	-26.474	-26.683	209