Bijlagen

Het onderstaande totaalsaldo van gemeentelijke garantstellingen betreft de volledige garantstelling en komt niet geheel voor rekening van de gemeente. Voor het Garantiefonds WSW en SWS en de particuliere hypotheken is het gemeentelijk aandeel beperkt tot 50%.

Onder het Garantiefonds WSW vallen leningen voor meerdere corporaties, waarvan veruit de meeste betrekking hebben op Woningbouwvereniging 3B (€ 177,5 miljoen). Ook hiervoor geldt dat de gemeente voor 50% van dit bedrag garant staat.

						Bedragen x € 1.000
Waarborgsommen en garantieleningen	Primaire zekerheid	Secundaire zekerheid	Tertiaire zekerheid	Oorpronkelijk bedrag	restant 31-12-2017	restant 31-12-2018
Garantiefonds WSW	woningbouwver.	WSW	gem.(50%)	203.317	192.886	191.670
Garantiefonds SWS	sportver.	SWS	gem.(50%)	385	156	136
Hypotheken particulieren	particulier	WEW	gem.(50%)	3.422	2.626	2.494
Hypotheken personeel	personeel	gem.(100%)	-	455	376	376
Onderwijsinstellingen	instelling	gem.(100%)	-	53.439	47.700	39.613
Overige instellingen	instelling	gem.(100%)	-	2.454	1.374	1.297
Totaal				263.472	245.118	235.584

De gemeente is betrokken bij diverse juridische geschillen. Zo is sprake van enkele geschillen met leveranciers over de kwaliteit van geleverde werken en diensten.

De uitkomsten van deze geschillen zijn nog niet bekend. Afhankelijk van de uitkomsten kunnen deze leiden tot een instroom of uitstroom van middelen naar of van de gemeente. Op basis van de huidige feiten en omstandigheden is niet bekend of en zo ja met welke omvang dit plaatsvindt. Om deze reden is geen voorziening en/of vordering in de jaarrekening opgenomen gerelateerd aan juridische geschillen.

De gemeente is voor een aantal toekomstige jaren verbonden aan verschillende, niet uit de balans blijkende financiële verplichtingen. Hieronder volgt een opsomming van de belangrijkste van deze verplichtingen:

Langlopende financiële veplichtingen						Jaarlijkse
Omschrijving		Looptijd		Einddatum		lasten (in €)
Leaseovereenkomsten automatisering:
Div. printers/multifunctionals		61 maanden		30-nov-2022		27.810
Lease-auto's:
4x Nissan Leaf		36 maanden		30-nov-2021		28.435
Huurovereenkomsten accommodaties:
Dienstencentrum Smitshoek		20 jaar		15-dec-2019		66.351
Centrum Jeugd en Gezin, Noorderparklaan 2		15 jaar en 4 maanden		31-okt-2025		34.158

De gemeente heeft met twee stichtingen voor voortgezet onderwijs doordecentralisatie overeenkomsten gesloten. Uit hoofde van deze overeenkomsten is de gemeente verplicht jaarlijks een vergoeding aan de stichtingen te betalen voor de huisvesting.

Een deel van deze overeenkomsten gaat uit van een vast bedrag (€ 1.000) per leerling t/m 2019. Voor 2020 en verder vindt op grond van de overeenkomst bijstelling van de vergoeding plaats. Een ander deel van de overeenkomsten zorgt voor doorbetaling van het bedrag dat de gemeente per leerling krijgt voor huisvesting van het voortgezet onderwijs via de algemene uitkering.

Het jaarlijkse bedrag is dus afhankelijk van het aantal leerlingen VO. Op basis van de huidige prognoses van het aantal leerlingen VO gaat het t/m 2019 om circa € 3,1 miljoen per jaar. Dit bedrag is opgenomen in de meerjarenbegroting van de gemeente.

In de overeenkomsten zijn ook bepalingen opgenomen rondom de overgedragen scholen en onderliggende grond. Bij beëindiging van de onderwijsbestemming heeft de gemeente het eerste recht op terugkoop van de gebouwen en grond. Indien de gemeente besluit om niet van dit recht gebruik te maken heeft het schoolbestuur twee jaar de tijd om een andere koper te vinden. Lukt dit niet, dan is de gemeente op grond van de overeenkomst verplicht tot terugkoop van de gebouwen en grond. Terugkoop vindt plaats tegen de op het moment van terugkoop geldende WOZ-waarde van de betreffende objecten verminderd met de historische kostprijs van de door de gemeente gemaakte grondkosten.

Single information, single audit (SiSa) betekent eenmalige informatieverstrekking, eenmalige accountantscontrole, die voor alle belanghebbenden bruikbaar is. SiSa is de manier waarop medeoverheden (provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen) aan het Rijk of in enkele gevallen aan de provincie of aan gemeenten verantwoorden of en hoe ze de specifieke uitkeringen of het provinciaal middel hebben besteed.

Vóór 2006 moesten medeoverheden over iedere specifieke uitkering een aparte verantwoording en controleverklaring van de accountant inleveren. Nu worden specifieke uitkeringen verantwoord in de SiSa-verantwoording die onderdeel uitmaakt van de jaarrekening van de gemeente.

Een doelstelling van Single information en Single audit (SiSa) voor specifieke uitkeringen en vanaf 2015 in toenemende mate dus ook voor provinciale bijdragen, is het verminderen van de verantwoordings- en controlelasten voor gemeenten, provincies en hun samenwerkingsverbanden die zijn ingesteld op grond van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr). Enerzijds door als Rijk en/of provincie per specifieke uitkering of financiële bijdrage minder verantwoordingsinformatie te eisen (door te sturen op hoofdlijnen) en anderzijds door minder diepgaande accountantscontrole op regelingniveau. SiSa gaat uit van de reguliere jaarrekening (inclusief controle) van gemeenten, provincies en gemeenschappelijke regelingen. Door de koppeling aan de jaarrekening(controle) zijn de afzonderlijke verantwoordingen per specifieke uitkering of relevante provinciale bijdrage en de controle daarop (met bijbehorende controleprotocollen) niet nodig.

SiSa bijlage verantwoordingsinformatie 2018 op grond van artikel 3 van de Regeling informatieverstrekking sisa - d.d. 10 januari 2019
OCW	D9	Onderwijsachterstandenbeleid 2011-2018 (OAB) Besluit specifieke uitkeringen gemeentelijke onderwijsachterstandenbeleid 2011-2018 Gemeenten	Besteding (jaar T) aan voorzieningen voor voorschoolse educatie die voldoen aan de wettelijke kwaliteitseisen (conform artikel 166, eerste lid WPO)	Besteding (jaar T) aan overige activiteiten (naast VVE) voor leerlingen met een grote achterstand in de Nederlandse taal (conform artikel 165 WPO)	Besteding (jaar T) aan afspraken over voor- en vroegschoolse educatie met bevoegde gezagsorganen van scholen, houders van kindcentra en peuterspeelzalen (conform artikel 167 WPO)	Opgebouwde reserve ultimo (jaar T-1) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie
			Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R
			Indicatornummer: D9 / 01	Indicatornummer: D9 / 02	Indicatornummer: D9 / 03	Indicatornummer: D9 / 04
			€ 200.669	€ 0	€ 0	€ 267.472
			Hieronder per regel één gemeente(code) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen	Aan andere gemeenten (in jaar T) overgeboekte middelen (lasten) uit de specifieke uitkering onderwijsachterstandenbeleid	Hieronder per regel één gemeente(code) selecteren en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie voor die gemeente invullen	Van andere gemeenten in (jaar T) overgeboekte middelen (baten) uit de specifieke uitkering onderwijsachterstandenbeleid	Eindverantwoording Ja/Nee
				Bedrag		Bedrag
			Aard controle n.v.t	Aard controle R	Aard controle n.v.t	Aard controle R	Aard controle n.v.t.
			Indicatornummer: D9 / 05	Indicatornummer: D9 / 06	Indicatornummer: D9 / 07	Indicatornummer: D9 / 08	Indicatornummer: D9 / 09
		1		€ 0		€ 0	Nee
IenW	E3	Subsidieregeling sanering verkeerslawaai Subsidieregeling sanering verkeerslawaai Provincies, gemeenten en gemeenschappelijke regelingen (Wgr)	Hieronder per regel één beschikkingsnummer en in de kolommen ernaast de verantwoordingsinformatie	Besteding (jaar T) ten laste van rijksmiddelen	Overige bestedingen (jaar T)	Besteding (jaar T) door meerwerk dat o.b.v. art. 126 Wet geluidshinder ten laste van het Rijk komt	Correctie over besteding t/m jaar T	Kosten ProRail (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen
			Aard controle n.v.t.	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R
			Indicatornummer: E3 / 01	Indicatornummer: E3 / 02	Indicatornummer: E3 / 03	Indicatornummer: E3 / 04	Indicatornummer: E3 / 05	Indicatornummer: E3 / 06
		1	IenM/bsk-2015/204042	€ 0	€ 0	€ 0	€ 0	€ 0
		2	IenM/bsk-2015/204056	€ 0	€ 0	€ 0	€ 0	€ 0
			Kopie beschikkingsnummer	Cumulatieve bestedingen ten laste van rijksmiddelen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie	Cumulatieve overige bestedingen tot en met (jaar T) Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie	Cumulatieve Kosten ProRail tot en met (jaar T) als bedoeld in artikel 25 lid 4 van deze regeling ten laste van rijksmiddelen Deze indicator is bedoeld voor de tussentijdse afstemming van de juistheid en volledigheid van de verantwoordingsinformatie	Correctie over besteding kosten ProRail t/m jaar T	Eindverantwoording Ja/Nee
			Aard controle n.v.t.	Aard controle n.v.t.	Aard controle n.v.t.	Aard controle n.v.t.	Aard controle R	Aard controle n.v.t.
			Indicatornummer: E3 / 07	Indicatornummer: E3 / 08	Indicatornummer: E3 / 09	Indicatornummer: E3 / 10	Indicatornummer: E3 / 11	Indicatornummer: E3 / 12
		1	IenM/bsk-2015/204042	€ 0	€ 0	€ 0	€ 0	Nee
		2	IenM/bsk-2015/204056	€ 0	€ 0	€ 0	€ 0	Nee
SZW	G2	Gebundelde uitkering op grond van artikel 69 Participatiewet_gemeentedeel 2018 Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.	Besteding (jaar T) algemene bijstand Gemeente I.1 Participatiewet (PW)	Baten (jaar T) algemene bijstand (exclusief Rijk) Gemeente I.1 Participatiewet (PW)	Besteding (jaar T) IOAW Gemeente I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)	Baten (jaar T) IOAW (exclusief Rijk) Gemeente I.2 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers (IOAW)	Besteding (jaar T) IOAZ Gemeente I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)	Baten (jaar T) IOAZ (exclusief Rijk) Gemeente I.3 Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte gewezen zelfstandigen (IOAZ)
			Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R
			Indicatornummer: G2 / 01	Indicatornummer: G2 / 02	Indicatornummer: G2 / 03	Indicatornummer: G2 / 04	Indicatornummer: G2 / 05	Indicatornummer: G2 / 06
			€ 7.954.336	€ 160.407	€ 543.040	€ 23.013	€ 37.310	€ 0
			Besteding (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen Gemeente I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)	Baten (jaar T) Bbz 2004 levensonderhoud beginnende zelfstandigen Gemeente I.4 Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (levensonderhoud beginnende zelfstandigen) (Bbz 2004)	Baten (jaar T) WWIK (exclusief Rijk) Gemeente I.6 Wet werk en inkomen kunstenaars (WWIK)	Besteding (jaar T) Loonkostensubsidie o.g.v. art. 10d Participatiewet Gemeente I.7 Participatiewet (PW)	Baten (jaar T) Loonkostensubsidie o.g.v. art. 10d Participatiewet (excl. Rijk) Gemeente I.7 Participatiewet (PW)	Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee
			Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle n.v.t.
			Indicatornummer: G2 / 07	Indicatornummer: G2 / 08	Indicatornummer: G2 / 09	Indicatornummer: G2 / 10	Indicatornummer: G2 / 11	Indicatornummer: G2 / 12
			€ 116.609	€ 33.888	€ 0	€ 163.247	€ 0	Ja
SZW	G3	Besluit bijstandverlening zelfstandigen 2004 (exclusief levensonderhoud beginnende zelfstandigen)_gemeentedeel 2018 Besluit bijstandverlening zelfstandigen (Bbz) 2004 Alle gemeenten verantwoorden hier het gemeentedeel over (jaar T), ongeacht of de gemeente in (jaar T) geen, enkele of alle taken heeft uitbesteed aan een Openbaar lichaam opgericht op grond van de Wgr.	Besteding (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob)	Besteding (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob)	Baten (jaar T) levensonderhoud gevestigde zelfstandigen (exclusief Bob) (exclusief Rijk)	Baten (jaar T) kapitaalverstrekking (exclusief Bob) (exclusief Rijk)	Besteding (jaar T) aan onderzoek als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004 (exclusief Bob)	Besteding (jaar T) Bob
			Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R	Aard controle R
			Indicatornummer: G3 / 01	Indicatornummer: G3 / 02	Indicatornummer: G3 / 03	Indicatornummer: G3 / 04	Indicatornummer: G3 / 05	Indicatornummer: G3 / 06
			€ 46.782	€ 11.400	€ 41.639	€ 153.509	€ 3.915	€ 0
			Baten (jaar T) Bob (exclusief Rijk)	Besteding (jaar T) aan uitvoeringskosten Bob als bedoeld in artikel 56 Bbz 2004	Volledig zelfstandige uitvoering Ja/Nee
			Aard controle R	Aard controle R	Aard controle n.v.t.
			Indicatornummer: G3 / 07	Indicatornummer: G3 / 08	Indicatornummer: G3 / 09
			€ 0	€ 0	Ja

			Bedragen x € 1.000
	Begroting	Begroting	Rekening
Incidentele lasten	Primitief 2018	(na wijz) 2018	2018
Programma 1 - Bestuur en dienstverlening
Overhevelingen 2018:
Verwerken aanvraag reisdocumenten	124	175	175
Programma 2 - Sport, cultuur en onderwijs
Overdracht schoolgebouwen	-	465	17
Subsidie hybride leren	-	40	40
Intergraal huivestingsplan primair onderwijs	-	60	-
Brandscheiding sporthallen	-	227	227
Ledverlichting sporthal	-	41	36
Kosten levering grond CVO	-	64	65
Overhevelingen 2018:
Visie Onderwijs	-	60	73
Wanden Sporthallen	-	32	32
Programma 3 - Maatschappelijke ondersteuning
Zorginfrastructuur, afbouw bestaande projecten (uitgaaf)	-	98	98
Programma 4 - Lansingerland schoon, heel en veilig
Overhevelingen 2018:
Zuidersingel West Reconstructie	500	500
Programma 5 - Lansingerland ontwikkelt
Voorziening planschade	-	-	2.840
Overdracht binnentuin	-	54	-
Overhevelingen 2018:
Mobiliteitsplan	-	74	74
Omgevingsvisie en Omgevingsrecht	-	93	33
Programma 6 - Grondzaken
Toevoeging verliesvoorziening Grondexploitaties	798	798	-
Lasten programma Grondzaken			70.976
Overzicht algemene dekkingsmiddelen en kostenplaatsen
TOP Werken	150	90	35
Afkoopsommen ex-werknemers	-	-	423
Mutaties reserve Beleidsveld 2.1 Sport	334	334	334
Mutaties reserve Beleidsveld 2.3 Onderwijs en kinderopvang	76	76	76
Mutaties reserve Beleidsveld 4.1 Beheer openbare ruimte	487	487	487
Mutaties reserve Beleidsveld 4.3 Afval en afvalmanagement	310	115	15
Mutaties reserve Beleidsveld 5.1 Ruimtelijke ontwikkeling	-	100	100
Mutaties reserve Beleidsveld 6.2 Grondexploitaties	-	-	9.837
Mutaties reserve beleidsveld 8.1 Kostenplaats	65	206	206
Overhevelingen 2018:
Informatiebeveiliging	-	40	40
Zaaksysteem implementatie	-	110	110
Programma organisatieontwikkeling	113	451	233
Dakkoepels gemeentehuis	-	51
Verbouwing verhuur gemeentehuis	-	79
P&C software implementatie	-	60
Stelpost formatiegroei voor asielinstroom	-	270	270
Totaal incidentele lasten	2.957	5.250	86.852
Incidentele baten
Programma 1 - Bestuur en dienstverlening
Programma 2 - Sport, cultuur en onderwijs
Programma 3 - Maatschappelijke ondersteuning
Onttrekking en opheffing Participatie-reserve (inkomst)	0	91	91
Programma 4 - Lansingerland schoon, heel en veilig
Programma 5 - Lansingerland ontwikkelt
Legesinkomsten	0	0	1.300
Verkoop Polderhuis	0	800	-
Nagekomen subsidie MRDH	0	0	52
Programma 6 - Grondzaken
Totale baten grondexploitatie			77.647
Overzicht algemene dekkingsmiddelen
Mutaties reserve Beleidsveld 1.3 Dienstverlening	-	51	51
Mutaties reserve Beleidsveld 2.1 Sport	841	321	287
Mutaties reserve Beleidsveld 2.3 Onderwijs en kinderopvang	196	777	340
Mutaties reserve Beleidsveld 3.3 Werk en inkomen	-	91	91
Mutaties reserve Beleidsveld 4.1 Beheer openbare ruimte	1.577	779	822
Mutaties reserve Beleidsveld 4.3 Afval en afvalmanagement	1.804	2.004	1.903
Mutaties reserve Beleidsveld 5.1 Ruimtelijke ontwikkeling	94	698	631
Mutaties reserve Beleidsveld 6.2 Grondexploitaties	15	85	1.929
Mutaties reserve beleidsveld 7.5 Algemeen dekkingsmiddelen	500	945	945
Mutaties reserve beleidsveld 8.1 Kostenplaats	-	364	364
Totaal incidentele baten	5.027	7.006	86.453
Saldo incidentele baten en lasten	-2.070	-1.756	399

Onderstaande tabel geeft een overzicht van de structurele en incidentele stortingen en onttrekkingen in de reserve. Per saldo is er € 465.000 toegevoegd aan de reserves. Begroot was een onttrekking van circa € 1,5 miljoen.

						bedrag x € 1.000
Toevoegingen/onttrekkingen reserves	Begroot	Incidenteel	Structureel	Realisatie	Incidenteel	Structureel
Toevoegingen aan de reserves	3.411	2.440	971	8.552	7.580	972
Onttrekkingen aan de reserves	-4.921	-3.576	-1.345	-7.347	-6.922	-425
Totaal	-1.510	-1.136	-373	1.204	658	546

	Rekening 2017		Begroting 2018		Rekening 2018		Verschil
	Baten	Lasten	Baten	Lasten	Baten	Lasten	Baten	Lasten
Hoofdtaakveld: 0
0.1 Bestuur	1.717	2.602.679	1.708	2.610.114	193.592	2.481.374	191.884	128.740
0.10 Mutaties reserves	7.347.212	8.551.605	6.331.886	2.165.139	7.564.548	11.879.995	1.232.662	9.714.856
0.2 Burgerzaken	1.337.334	2.142.837	1.192.067	2.793.874	1.226.697	2.643.413	34.630	150.461
0.3 Beheer overige gebouwen en gronden	487.487	97.108	247.748	88.701	337.914	222.478	90.166	133.777
0.4 Overhead	179.987	13.926.675	174.765	14.112.953	176.142	14.668.785	1.377	555.832
0.5 Treasury	8.133.531	4.019.988	9.078.392	6.030.368	8.772.281	5.607.678	306.111	422.690
0.61 OZB woningen	8.960.563	438.926	8.916.440	394.948	8.945.767	390.446	29.327	4.502
0.62 OZB niet-woningen	5.840.710	0	5.800.920	0	5.944.726	-	143.806	0
0.64 Belastingen overig	543.580	0	554.484	0	536.486	-	17.998	0
0.7 Algemene uitkering en overige uitkeringen gemeentefonds	57.746.619	0	61.089.445	0	61.207.628	-	118.183	0
0.8 Overige baten en lasten	101.036	204.514	0	1.000.071	-	453.111	0	546.960
Totaal Hoofdtaakveld: 0	90.679.777	31.984.333	93.387.855	29.196.168	94.905.782	38.347.280	1.517.927	9.151.112
Hoofdtaakveld: 1
1.1 Crisisbeheersing en brandweer	38.322	2.932.902	42.360	3.165.319	44.261	3.226.725	1.901	61.406
1.2 Openbare orde en veiligheid	63.446	1.028.571	70.000	1.260.763	50.167	1.188.539	19.833	72.224
Totaal Hoofdtaakveld: 1	101.768	3.961.473	112.360	4.426.082	94.428	4.415.264	17.932	10.818
Hoofdtaakveld: 2
2.1 Verkeer en vervoer	538.537	7.227.274	751.351	8.532.274	1.069.543	8.529.000	318.192	3.274
2.2 Parkeren	1.421	67.740	0	67.918	2.185	78.419	2.185	10.501
2.5 Openbaar vervoer	0	0	0	0	-	5.417	0	5.417
Totaal Hoofdtaakveld: 2	539.958	7.295.014	751.351	8.600.192	1.071.728	8.612.836	320.377	12.644
Hoofdtaakveld: 3
3.2 Fysieke bedrijfsinfrastructuur	4.442.938	3.968.482	78.495	150.000	29.382.793	25.841.840	29.304.298	25.691.840
3.3 Bedrijvenloket en bedrijfsregelingen	134.418	144.987	165.200	179.170	176.238	161.921	11.038	17.249
3.4 Economische promotie	22.863	533.980	20.483	503.094	18.919	528.905	1.564	25.811
Totaal Hoofdtaakveld: 3	4.600.219	4.647.449	264.178	832.264	29.577.950	26.532.666	29.313.772	25.700.402
Hoofdtaakveld: 4
4.1 Openbaar basisonderwijs	38.099	408.392	4.401	396.907	7.294	403.757	2.893	6.850
4.2 Onderwijshuisvesting	206.587	6.500.487	253.242	6.302.435	200.522	5.912.610	52.720	389.825
4.3 Onderwijsbeleid en leerlingenzaken	350.456	1.452.786	368.797	1.672.369	368.991	1.503.064	194	169.305
Totaal Hoofdtaakveld: 4	595.142	8.361.665	626.440	8.371.711	576.806	7.819.431	49.634	552.280
Hoofdtaakveld: 5
5.1 Sportbeleid en activering	1.159	85.834	1.708	48.394	1.576	37.650	132	10.744
5.2 Sportaccommodaties	1.984.898	4.783.303	2.441.871	4.628.077	2.674.787	4.952.669	232.916	324.592
5.3 Cultuurpresentatie, cultuurproductie en cultuurparticipatie	2.328	169.467	3.414	415.588	3.161	397.627	253	17.961
5.4 Musea	0	37.156	0	16.000	-	16.069	0	69
5.5 Cultureel erfgoed	0	7.613	0	68.640	-	55.217	0	13.423
5.6 Media	0	679.557	0	746.373	-	748.765	0	2.392
5.7 Openbaar groen en (openlucht) recreatie	152.061	4.739.294	20.898	5.046.365	259.494	4.817.997	238.596	228.368
Totaal Hoofdtaakveld: 5	2.140.446	10.502.224	2.467.891	10.969.437	2.939.019	11.025.994	471.128	56.557
Hoofdtaakveld: 6
6.1 Samenkracht en burgerparticipatie	219.228	6.898.248	873.238	7.493.315	76.124	7.346.879	797.114	146.436
6.2 Wijkteams	0	512.583	0	520.000	-	502.215	0	17.786
6.3 Inkomensregelingen	8.220.628	11.815.317	9.583.160	13.401.381	8.657.827	11.572.645	925.333	1.828.736
6.4 Begeleide participatie	8.438	145.575	0	226.048	-	273.515	0	47.467
6.5 Arbeidsparticipatie	52.289	1.257.078	53.720	1.210.005	69.504	1.120.044	15.784	89.961
6.6 Maatwerkvoorzieningen (WMO)	0	443.603	0	756.627	-	640.214	0	116.413
6.71 Maatwerkdienstverlening 18+	391.807	5.079.175	609.610	4.690.624	315.232	4.926.080	294.378	235.456
6.72 Maatwerkdienstverlening 18-	5.479	8.768.462	0	8.988.800	-	9.776.933	0	788.133
Totaal Hoofdtaakveld: 6	8.880.993	34.920.041	11.119.728	37.286.800	9.118.688	36.158.524	2.001.040	1.128.276
Hoofdtaakveld: 7
7.1 Volksgezondheid	34.254	756.727	46.328	1.017.933	42.846	940.025	3.482	77.908
7.2 Riolering	6.007.549	4.643.715	6.320.996	4.753.721	6.252.053	4.648.350	68.943	105.371
7.3 Afval	6.478.871	4.676.760	4.703.811	5.062.988	4.806.073	5.167.319	102.262	104.331
7.4 Milieubeheer	210.029	1.779.066	218.365	2.530.045	143.785	2.360.889	74.580	169.156
7.5 Begraafplaatsen en crematoria	281.165	214.767	212.000	202.491	246.702	225.528	34.702	23.037
Totaal Hoofdtaakveld: 7	13.011.868	12.071.035	11.501.500	13.567.178	11.491.459	13.342.111	10.041	225.067
Hoofdtaakveld: 8
8.1 Ruimtelijke ordening	4.805.291	1.848.879	1.905.188	3.139.671	895.126	4.663.248	1.010.062	1.523.577
8.2 Grondexploitatie (niet bedrijventerreinen)	25.676.030	25.678.518	23.208.657	23.798.291	48.350.805	45.278.539	25.142.148	21.480.248
8.3 Wonen en bouwen	3.835.214	1.783.897	3.657.274	2.537.161	5.037.183	2.445.672	1.379.909	91.489
Totaal Hoofdtaakveld: 8	34.316.535	29.311.294	28.771.119	29.475.123	54.283.114	52.387.459	25.511.995	22.912.336
Eindtotaal	154.866.706	143.054.527	149.002.422	142.724.955	204.058.973	198.641.567	55.056.551	55.916.612

Vanaf 2017 zijn wij verplicht om een overzicht van de gerealiseerde baten en lasten per taakveld op te nemen. Deze bijlage valt ook onder de accountantscontrole. Het BBV bevat geen artikelen waarin vorm en inhoud van dit in de jaarrekening op te nemen overzicht is uitgewerkt. Wel is in artikel 66 BBV aangegeven aan welke eisen de uitvoeringsinformatie ten aanzien van de taakvelden moet voldoen en wordt verwezen naar een ministeriële regeling. Deze ministeriële regeling is de Regeling vaststelling taakvelden en verstrekking Iv-3. In deze regeling is een overzicht van de voor de uitvoeringsinformatie te gebruiken taakvelden opgenomen. Hoewel de regels voor de uitvoeringsinformatie formeel niet van toepassing zijn op de jaarrekening, ligt het voor de hand om het overzicht taakvelden in de jaarrekening (zoals bedoeld in artikel 24 lid 3d BBV) op dezelfde wijze in te richten en toe te lichten als voorgeschreven in artikel 66 voor de uitvoeringsinformatie.

Toelichting verdelingsprincipe

In onze gemeente is de programma indeling leidend voor de opbouw van de begroting. De taakvelden zijn daardoor verdeeld over de programma’s conform de inhoud van het desbetreffende programma.

In de Programmabegroting 2018 zijn, naast een groot aantal structurele jaarlijks terugkerende budgetten, ook budgetten opgenomen voor specifiek benoemde incidentele projecten naar aanleiding van opgelegd rijksbeleid en gemeentelijke politieke besluitvorming. Niet in alle gevallen worden deze incidentele budgetten geheel aangewend in het betreffende jaar. Bijvoorbeeld omdat de geplande activiteiten nog niet, of slechts gedeeltelijk, zijn gerealiseerd.

De geschetste situatie doet zich ieder begrotingsjaar in bepaalde mate voor. Het wordt van belang geacht om het niet bestede deel van de incidentele budgetten naar het volgende begrotingsjaar over te hevelen, zodat budget beschikbaar blijft om de noodzakelijk en urgent geachte activiteiten te kunnen uitvoeren.

Budgetoverheveling 2018
Programma	Nr.	Omschrijving	Bedrag (€)
PG5 Lansingerland ontwikkelt	1	Duurzaamheid	30.000
PG5 Lansingerland ontwikkelt	2	Vervanging dak Leeuwerik	53.857
PG5 Lansingerland ontwikkelt	3	Omgevingsvisie Bleiswijk	60.000
PG5 Lansingerland ontwikkelt	4	Omgevingswet	145.000
PG7 Algemene dekkingsmiddelen	5	Doeluitkeringen decembercirculaire	21.000
PG7 Algemene dekkingsmiddelen	6	Organisatieontwikkeling	216.000
PG7 Algemene dekkingsmiddelen	7	Woonrijp maken Notaris Kruytstraat	11.525
PG8 Afdelingskostenplaatsen	8	Inhuur t.b.v. integraal huisvestingsplan PO	60.000
PG8 Afdelingskostenplaatsen	9	Besparing print- en schoonmaakkosten ivm TOP werken	55.000
Totaal voorstel budgetoverheveling jaarrekening 2018			652.382

De planning was in 2018 te starten met het uitwerken van de duurzaamheidsvisie tot een duurzaamheidsagenda. Door het aanhouden van de visie door de commissie, heeft dit enige vertraging opgelopen, waardoor de in 2018 geraamde kosten niet in dat jaar zijn gemaakt. De duurzaamheidsagenda moeten we nog steeds opstellen. Daarom stellen wij voor een budget van € 30.000 hiervoor over te hevelen naar 2019.

Met de zomerrapportage 2018 is een budget van € 53.857 aangevraagd voor een bijdrage aan Woonzorg Nederland tbv. vervanging van het dak boven de binnentuin van de Leeuwerik.  Er zijn in 2018 hiervoor nog geen kosten gemaakt, omdat het perceel nog niet overgedragen kon worden. De gemeente betaalt pas als het werk ook uitgevoerd is. Het restantbudget van € 53.857 is nog steeds nodig om het dak te vervangen bij de Leeuwerik.

In de Kadernota 2017 (T16.05913) is een incidenteel budget van € 150.000 aangevraagd voor de pilot omgevingsvisie Bleiswijk. Dit budget is verdeeld over de jaren 2017-2020. Voor 2018 was € 93.000 begroot, waarop ongeveer € 33.000 is uitgegeven. We begonnen in 2018 met de pilot omgevingsvisie Bleiswijk en een pilot omgevingsplan Lint Zuid, waarvoor een bedrag was geraamd. Inmiddels is er een scope-wijziging geweest waardoor we ons nu gaan inzetten op een omgevingsvisie voor de gehele gemeente, in 2021. Door deze scopewijziging is er ook vertraging opgetreden in het omgevingsplan Lint Zuid. Wij stellen voor het resterende budget van € 60.000 over te hevelen naar 2019 om mee te nemen als (gedeeltelijke) dekking voor de op te stellen omgevingsvisie voor de gehele gemeente en daaraan gerelateerd de pilot voor het omgevingsplan verder vorm te geven.

In 2018 is op de post Omgevingswet een bedrag over van € 156.000. In 2017 is een inschatting gemaakt over de fasen van de werkzaamheden. Door ervaringen die we opdoen tijdens dit proces is het helder geworden dat het vooraf lastig is in te schatten wanneer welke kosten exact gemaakt worden in welk jaar in het gehele proces om de omgevingswet te implementeren. 2018 is vooral het jaar geweest van onderzoeken, overleggen en afstemmen. 2019 wordt het jaar van bijv. het inhuren van expertise benodigd bij bijv. het digitaliseringsproces en bijv. het investeren in opleidingen. Wij stellen daarom voor een bedrag van € 145.000 over te hevelen.

De decembercirculaire 2018 bevat twee doeluitkeringen met incidentele middelen voor activiteiten die doorlopen naar 2019. Het betreft de informatieplicht energiebesparende maatregelen bedrijven (€ 11.500) en toevoeging aan de doeluitkering schulden en armoede (€ 9.500). Wij stellen voor deze € 21.000 over te hevelen naar 2019.

De organisatieontwikkeling heeft geleid tot een aanpassing in de organisatiestructuur per 1 januari 2019. Voor 2019 zijn de resterende OOT middelen nog nodig om nog lopende projecten  te bekostigen. Daarnaast zijn nog extra middelen noodzakelijk ten behoeve van advies inzake functiewaardering van een aantal functies als direct gevolg van de organisatieontwikkeling. In totaal 216.000, te weten 50.000  voor Management Development, 30.000 voor een toets op de financiële waardering van een aantal functies binnen het Domein Ruimte en Economie en het resterend budget (136.000) voor intensivering van activiteiten richting de arbeidsmarkt ten behoeve van de werving personeel.

Bij de zomerrapportage 2018 is een incidenteel budget aangevraagd voor het woonrijp maken van de Notaris Kruytstraat in Bergschenhoek. Het aangevraagde budget van € 80.000 was verdeeld over 2018:  € 24.975 en 2019:  € 55.025. In 2018 zijn € 13.450  aan kosten gemaakt.  De fasering van de werkzaamheden schuift gedeeltelijk op naar 2019. Het restantbudget van € 11.525 uit 2018 is nog nodig in 2019 om de werkzaamheden uit te voeren. De bouw is vertraagd gestart eind 2018. Daarom is in 2019 het budget nog nodig.

In de zomerrapportage 2018 is er incidenteel € 60.000 beschikbaar gesteld voor de (technische) uitwerking die ten grondslag ligt aan het Integraal Huisvestingsplan Primair Onderwijs (IHP PO). De uitwerking van het IHP PO begint begin 2019. Daarom hevelen we €60.000 over naar 2019.

Voor het project TOP-werken is in 2018 incidenteel 55K opgenomen (gedekt uit de structurele bezuiniging op printkosten). Het project is vertraagd doordat het maken van een ontwerp voor de nieuwe IT-Infrastructuur voor TOP-werken en de voorbereiding voor de (Europese) aanbesteding meer tijd hebben gekost dan van tevoren ingeschat. De realisatie en implementatie en daarmee de lasten schuiven door naar 2019.

RAPPORTAGE INTERBESTUURLIJK TOEZICHT OVER 2018
Op te voeren door gemeente in P&C cyclus/jaarrekening
Financiën	Groen/Oranje/Rood	TOELICHTING
Er is structureel en reëel begrotingsevenwicht		De begroting 2019 is structureel in reëel in evenwicht. De begroting 2018 toont een begrotingsoverschot van 3,939 mio. Ook de meerjarenraming 2020-2023 is structureel en reëel in evenwicht. (2020 een overschot van 3,234 mio, 2021 een overschot van 4,202 mio en 2022 een overschot van 4,076
Is er reden voor extra aandacht?	ja/nee	Nee
Ruimtelijke ordening	Groen/Oranje/Rood	TOELICHTING
De gemeentelijke bestemmingsplannen zijn aangepast aan de Verordening Ruimte 2014 (artikel 3.4 Verordening Ruimte)		Al onze bestemmingsplannen voldoen aan de verordening ruimte
Is er reden voor extra aandacht?	ja/nee	Nee
Omgevingsrecht Vergunningverlening, Toezicht en Handhaving Milieu, Bouwen en Wonen	Groen/Oranje/Rood	TOELICHTING
Voor vergunningverlening, toezicht en handhaving is tijdig een beleidsplan, een uitvoeringsprogramma en een evaluatie vastgesteld en met de jaarrapportage over de uitvoering bekend gemaakt aan de gemeenteraad. Binnen twee maanden na vaststelling wordt hierover mededeling gedaan aan de provincie Zuid-Holland.		Op 6 maart 2018 heeft het college het uitvoeringsprogramma VTH vastgesteld en de verantwoording over 2017. Na vaststelling publiceerden we deze stukken per direct voor de raad ter kennisname. De provincie is op 13 maart 2018 per mail hierover geïnformeerd. De onderliggende meerjaren-beleidsstukken voor vergunningverlening en toezicht en handhaving dateerden van 4 jaar geleden, deze stellen we in 2019 geactualiseerd vast.
Is er reden voor extra aandacht?	ja/nee	Nee
Monumentenzorg	Groen/Oranje/Rood	TOELICHTING
De gemeente beschikt over een deskundige adviescommissie met betrekking tot de (rijks)monumenten		We hebben een Erfgoedcommissie. Opgebouwd conrform de vastgestelde erfgeodverordening 2016 m.b.t. deskundigheid.
Is er reden voor extra aandacht?	ja/nee	Nee
Archief- en informatiebeheer	Groen/Oranje/Rood	TOELICHTING
Het archief- en informatiebeheer van de gemeente zijn op orde		In de periode augustus - november 2017 is door het Stadsarchief Rotterdam, via het bijgevoegde inspectierappport, vastgesteld dat het archief- en informatiebeheer van de gemeente Lansingerland van relatief hoge kwaliteit is. In 2018 zijn verschillende aanbevelingen uit dit inspectierapport, onder andere met betrekking tot de invoering van het zaaksysteem en een kwaliteitssysteem, geïmplementeerd. Ook heeft vernietiging van de jaargangen 2014 en 2015 plaatsvonden en is het overdragen van archieven naar het Stadsarchief Rotterdam opgepakt.
Is er reden voor extra aandacht?	ja/nee	Nee
Huisvesting Vergunninghouders	Groen/Oranje/Rood	TOELICHTING
De gemeente heeft volledig en tijdig voldaan aan de halfjaartaakstelling en er is geen achterstand		Gevraagde informatie	Stand van zaken
		Voorsprong/achterstand per 1 januari van het verantwoordingsjaar (doorhalen wat niet van toepassing is)	-1
		Fase interventieladder op 1 januari	informatie opvragen en valideren
		Taakstelling eerste halfjaar van het verantwoordingsjaar	46
		In het eerste halfjaar gehuisveste vergunninghouders	44
		Voorsprong/achterstand per 1 juli van het verantwoordingsjaar (doorhalen wat niet van toepassing is)	-3
		Fase interventieladder op 1 juli	informatie opvragen en valideren
		Taakstelling tweede halfjaar van het verantwoordingsjaar	39
		In het tweede halfjaar gehuisveste vergunninghouders	19
		Voorsprong/achterstand per 31 december van het verantwoordingsjaar (doorhalen wat niet van toepassing is)	-23
		Fase interventieladder op 31 december	informatie opvragen en valideren
		Toelichting
		achterstand per 1-1-2019 is mede toe te schrijven aan onvoldoende koppelingen door het COA aan de gemeente
Is er reden voor extra aandacht?	ja/nee	Ja

Indicator	Periode	Eenheid	Lansingerland	Nederland
% Jeugdcriminaliteit	2015	%	1,02	1,45
% Jeugdwerkloosheid	2015	%	0,64	1,52
% Kinderen in armoede	2015	%	3	6,58
% Niet-sporters	2016	%	40,1	48,7
Aantal re-integratievoorzieningen (per dzd.inw. 15-74jr)	eerste halfjaar 2018	aantal per 1.000 inw.15-74jr	16,3	26,1
Absoluut verzuim per 1.000 leerplichtige leerlingen	2017	per 1.000 inw. 5-18 jr	0,17	1,82
Banen (per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 tot en met 74 jaar)	2017	per 1.000 inw 15-74jr	596,3	651,5
Cliënten met een maatwerkarrangement (per dzd.inw.)	eerste halfjaar 2018	per 1.000 inw	29	58
Demografische druk (Groene + grijze druk tov 20-64)	2018	%	76,1	69,6
Diefstal uit woning per 1.000 inwoners	2017	aantal per 1.000 inwoners	2,9	2,9
Functiemenging	2017	%	52,7	52,4
Gemiddelde WOZ-waarde woningen	2014	dzd euro	268	211
Gemiddelde WOZ-waarde woningen	2015	dzd euro	256	206
Gemiddelde WOZ-waarde woningen	2016	dzd euro	264	209
Gemiddelde WOZ-waarde woningen	2017	dzd euro	273	216
Gemiddelde WOZ-waarde woningen	2018	dzd euro	287	230
Gewelds- en seksuele misdrijven per 1.000 inwoners	2017	aantal per 1.000 inwoners	3,4	5,1
Hernieuwbare elektriciteit	2017	%	1,8	13,5
Huishoudelijk restafval	2017	kg per inwoner	188	174
Jongeren met jeugdbescherming (in % van alle jongeren tot 18 jaar)	eerste halfjaar 2018	%	0,6	1
Jongeren met jeugdhulp (in % van alle jongeren tot 18 jaar)	eerste halfjaar 2018	% van alle jongeren tot 18 jaar	7,4	9,2
Jongeren met jeugdreclassering (in % van alle jongeren van 12 tot 23 jaar)	eerste halfjaar 2018	%	0,4	0,3
Netto arbeidsparticipatie	2017	%	72,7	66,6
Nieuwbouw per 1.000 woningen	2016	aantal per 1.000 woningen	11,5	7,2
Personen met bijstandsuitkeringen (per dzd.inw. 18 jr en ouder)	eerste halfjaar 2018	per 1.000 inw 18jr eo	18,1	40,1
Relatief verzuim per 1.000 leerplichtige leerlingen	2017	per 1.000 inw. 5-18 jr	0	26,58
Vernieling en misdrijven tegen de openbare orde per 1.000 inwoners	2017	aantal per 1.000 inwoners	4,2	6,3
Verwijzingen Halt per 10.000 inwoners van 12-17 jaar	2013	aantal per 10.000 inw 12-17jr	127	142
Verwijzingen Halt per 10.000 inwoners van 12-17 jaar	2014	aantal per 10.000 inw 12-17jr	99	138
Verwijzingen Halt per 10.000 inwoners van 12-17 jaar	2015	aantal per 10.000 inw 12-17jr	94	134
Verwijzingen Halt per 10.000 inwoners van 12-17 jaar	2016	aantal per 10.000 inw 12-17jr	80	137
Verwijzingen Halt per 10.000 inwoners van 12-17 jaar	2017	aantal per 10.000 inw 12-17jr	98	131
Vestigingen (per 1.000 inwoners in de leeftijd 15 tot en met 74 jaar)	2017	per 1.000 inw 15-74jr	115,3	120
Voortijdige schoolverlaters totaal (VO + MBO) %	2016-2017	%	1,3	2
Winkeldiefstal per 1.000 inwoners	2017	aantal per 1.000 inwoners	0,6	2,2
Woonlasten éénpersoonshuishouden	2018	euro	759	649
Woonlasten meerpersoonshuishouden	2018	euro	794	721
bron: https://www.waarstaatjegemeente.nl/dashboard/Besluit-Begroting-en-Verantwoording