Programma 3: Maatschappelijke ondersteuning

Ons doel is dat jongeren in Lansingerland (0-23 jaar) zich veilig en gezond kunnen ontwikkelen tot zelfredzame burgers. Hiertoe zetten wij een breed palet van ondersteuning in, variërend van preventieve en vrij toegankelijke voorzieningen tot zeer intensieve en specialistische maatwerkvoorzieningen.

In 2017 hebben wij de basis die wij sinds de transitie hebben opgebouwd verder uitgewerkt. Speerpunten hierbij waren het verbeteren van het ondersteuningsaanbod voor jeugdigen en hun ouders, investeringen in de kwaliteit van de toegang door integrale deskundigheidsbevordering en trainingen en het verstevigen van het accountmanagement. Hierbij hebben wij extra ingezet op het in beeld brengen en voorkomen van wachtlijsten en het bieden van laagdrempelige en lokale toegang.

Door de bovenstaande inspanningen krijgen wij een steeds beter beeld van de ondersteuningsbehoefte van deze groep in onze gemeente en slagen wij erin om ons ondersteuningsaanbod af te stemmen op de vraag van onze jeugdigen. We hebben ons hierbij het afgelopen jaar vooral gericht op het verbeteren van de preventie en vroegsignalering. We hebben nieuwe projecten gesubsidieerd (bijvoorbeeld Home Start) en ook het huidige aanbod uitgebreid (voorlichting, trajecten ouderbegeleiding). Op deze manier pakken we problemen aan voordat deze escaleren. Dit is ook noodzakelijk. Binnen de doelgroep jeugd signaleren wij een toenemende mate van complexiteit, want de problemen waar wij en onze toegangspartners tegenaan lopen lijken vaker multi-problematiek te zijn. Ook zien wij een stijging in het aantal indicaties van jeugdigen. In de Jaarrapportage sociaal domein 2017 geven wij nadere duiding aan deze cijfers, trends en de oorzaken hiervan.

Ons doel is dat inwoners zo zelfstandig als mogelijk werken, wonen en participeren. Dit doen zij voor zover mogelijk op eigen kracht en waar dat niet kan, met de hulp uit eigen omgeving, met vrij toegankelijke voorzieningen en indien nodig met maatwerkvoorzieningen. We richten ons hierbij op twee leeftijdsgroepen:

1. Volwassenen tussen 18-67 jaar: zorgzelfstandigheid door arbeidsparticipatie en wanneer dat niet mogelijk is - maatschappelijke participatie.
2. Volwassenen 67+: ondersteuning gericht op het zo zelfstandig mogelijk blijven functioneren, wonen en participeren.

2017 startte met een onderzoek onder de Lansingerlandse inwoners (door onderzoeksbureau AEF) naar de behoefte aan ondersteuning vanuit de Wmo en naar de ervaringen met het gebruik van een aantal voorzieningen, waaronder de pilots Take Care en huishoudelijke hulp voor mantelzorgers. Dit onderzoek gaf ons verschillende inzichten en bevestigde daarnaast ook een aantal beelden en signalen. In de jaarrapportage 2017 staan we hier inhoudelijk uitgebreider bij stil.

Mede naar aanleiding van de resultaten van het onderzoek van AEF zetten we in 2017 de volgende veranderingen in gang:

• In de zomer van 2017 startten we de nieuwe aanbesteding voor huishoudelijke ondersteuning. Vanaf april 2018 vindt indicatie van huishoudelijke ondersteuning niet meer plaats op basis van resultaten, maar op basis van uren. Dit leidt tot meer duidelijkheid en transparantie voor de inwoner.
• De pilots ter ondersteuning van mantelzorgers (Take care, huishoudelijke ondersteuning voor mantelzorgers en de Verwendagen) zijn succesvol gebleken. Dit geldt met name voor Take Care. De groep inwoners die hier gebruikt van maakt is sterk toegenomen. Inwoners voelen zich zeer goed geholpen met de combinatie van huishoudelijke ondersteuning en begeleiding. Om die reden hebben we in 2017 voorbereidingen getroffen om van dit aanbod vanaf 2018 een vast aanbod binnen de Lansingerlandse Standaard te maken.
• We zijn gestart met het maken van een communicatieplan voor het sociaal domein, gericht op zowel inwoners, aanbieders en op de interne organisatie.
• We hebben een aantal accenten uit het beleidsplan 2018 – 2022 voorbereid. Sommige onderdelen uit de plannen over eenzaamheid, intergenerationeel wonen en vrijwilligers en mantelzorgers zijn al gestart met de uitvoering. Zo is de Blijversregeling al operationeel en hebben we met partners een Manifest tegen eenzaamheid ondertekend.

Voor de doelgroep volwassenen (18-67 jaar) streven wij binnen het beleidsveld Werk en Inkomen naar financiële zelfstandigheid door arbeidsparticipatie. Voor sommige van onze inwoners is dit echter (tijdelijk) niet haalbaar. Voor deze inwoners is maatschappelijke participatie dan het hoogst haalbare, bijvoorbeeld door vrijwilligerswerk.

2017 stond voor wat betreft Werk en Inkomen in het teken van een trendbreuk, in positieve zin. De stijgende lijn in het aantal bijstandsuitkeringen sinds 2014 is onderbroken en er is zelfs sprake van een lichte daling van het bestand. Nadat het bestand in het voorjaar van 2017 was gestegen tot 633, daalde het bestand sindsdien tot zo’n 590. Inmiddels is het bestand al enige tijd stabiel net onder de 600.

Een van de oorzaken van deze daling is dat we in 2017 meer dan in 2016 kandidaten naar betaald werk hebben kunnen begeleiden. Mede dankzij de inzet van de gemeente zijn deze inwoners weer financieel zelfredzaam. Naast deze volledige uitstroom had ook een groot deel van onze kandidaten inkomsten uit parttime werk. Zij hadden dus slechts een aanvulling op hun eigen inkomsten nodig.

Daarnaast hebben wij in 2017 de drie accenten ‘Werken aan Werk’, ‘Grip op Geld’ en ‘Elk Kind een Kans’ voorbereid. Hierdoor zijn deze accenten op 1 januari 2018 voortvarend van start gegaan. Deze accenten hebben als doel het aan het werk helpen van kwetsbare jongeren en arbeidsbeperkten en het voorkomen dan wel bestrijden van armoede, met daarbij specifiek aandacht voor gezinnen met kinderen.

Tot slot hebben we ook weer veel inwoners, jong en oud, kunnen bereiken met ons inkomensondersteuningsbeleid. Mede door de extra middelen van voormalig staatssecretaris Klijnsma konden we hier een extra impuls aan geven, door bijvoorbeeld het Jeugdsportfonds uit te breiden met een zwemdiplomaregeling en door Stichting Jarige Job toe te voegen aan het aanbod van Stichting Leergeld.