Programma 4: Sociaal Domein

Beoogd maatschappelijk effect:

Terug naar navigatie - Beoogd maatschappelijk effect:

Een krachtige samenleving met gezonde en veerkrachtige inwoners

Onze samenleving is ondernemend, neemt verantwoordelijkheid en kan tegen een stootje. Wij zien deze kracht in onze samenleving en we stimuleren dat iedereen meedoet, voor elkaar klaar staat en erbij hoort: jong en oud, arm en rijk, ongeacht afkomst, geaardheid of geloofsovertuiging. Die kracht is van grote waarde voor de gezondheid en het welbevinden van onze inwoners. Veerkracht staat centraal in onze visie. Mensen komen het meest tot hun recht wanneer ze meedoen in de samenleving.

De grootste groep inwoners is in staat om zelf of met inzet van hun eigen netwerk hun problemen op te lossen en heeft de overheid hier niet bij nodig. Voor wie dit niet zo is bieden we tijdelijk of langdurig ondersteuning, zoveel mogelijk gericht op herstel en behoud van eigen regie. Dat kan bijvoorbeeld door een inwoner met een bijstandsuitkering te begeleiden naar werk, een gezin waar jeugdhulp is ingezet door gedragsverandering zelfredzaam te maken of door met tijdelijke ondersteuning in een huishouden weer structuur aan te brengen. Optimaal gebruik van eigen mogelijkheden en netwerk vormt het uitgangspunt, ondersteund vanuit informele zorg en de inzet van vrijwilligers. Zo versterken we de veerkracht van individuele inwoners en van de samenleving als geheel.

Naast ons aanbod aan ondersteuning, zetten we in op positieve gezondheid en preventie. We bieden hulp en ondersteuning waar nodig en zien gezonde inwoners als kern voor de krachtige samenleving. Positieve gezondheid gaat over meer dan niet ziek zijn en omvat een betekenisvol leven, aanpassingsvermogen en eigen regie. We zien het als een brede maatschappelijke opgave om inwoners zich bewust te maken van het belang van positieve gezondheid en de krachten te bundelen om hiervoor een gunstig klimaat te scheppen. Dat doen we gezamenlijk met maatschappelijke partners, zoals het onderwijs, sportverenigingen, instellingen op het gebied van welzijn, wonen en zorg, culturele organisaties en het bedrijfsleven.

Binnen het sociaal domein hebben we als gemeente meerdere wetten uit te voeren. Ook is de gemeente verantwoordelijk voor het toezicht op rechtmatigheid voor alle gemeentelijke voorzieningen. De belangrijkste zijn de Jeugdwet, de Participatiewet, de Wet Gemeentelijke Schuldhulpverlening de Nieuwe Wet Inburgering, de Wet Maatschappelijke Ondersteuning en de Wet Publieke Gezondheid. Deze zijn kaderstellend voor ons beleid. We duiden de wijze waarop we de wettelijke kaders invullen aan als de “Lansingerlandse Standaard”.

Wij zoeken actief naar nieuwe manieren om de maatschappelijke doelen te behalen. Ruimte hiervoor vinden we in de beleidsaccenten die zijn vastgesteld als onderdeel van Versterken van Veerkracht, het beleid voor het sociaal domein voor 2018-2021. Met de inzet vanuit de beleidsaccenten gaan we onder meer de instroom in de maatwerkvoorzieningen tegen. In het najaar van 2020 verschijnt de midterm review, waarin de balans wordt opgemaakt van de behaalde doelen voor de “Lansingerlandse Standaard” en in relatie daarmee de effecten van de inzet vanuit deze beleidsaccenten.

Het wordt wel steeds lastiger om onze maatschappelijke opgave te realiseren binnen de beschikbare middelen. Zo zorgt binnen de Wmo het abonnementstarief voor een bijzonder grote toename van het aantal inwoners dat een maatwerkvoorziening vraagt. Ook het gebruik van jeugdhulp laat al jaren een groei zien. We spannen ons voor het hele sociale domein in om de kosten terug te brengen, maar inwoners waar dit nodig is wel van passende ondersteuning te voorzien. In onze veranderopgave sturen we meer op de eigen verantwoordelijkheid van inwoners en zoeken we een nieuwe norm, waarbij we het ondersteuningsaanbod anders organiseren. Op termijn verwachten we hiermee andere resultaten en financiële besparingen te realiseren.

Wat gaat het kosten?

Terug naar navigatie - Wat gaat het kosten?

Bedragen x €1.000
Exploitatie Realisatie 2019 Begroot 2020 Begr 2021 Begr 2022 Begr 2023 Begr 2024
Lasten 40.757 46.416 48.418 49.684 49.325 50.796
Baten 9.127 9.868 10.846 11.677 11.708 11.904
Geraamde totaal saldo van baten en lasten -31.630 -36.548 -37.572 -38.008 -37.616 -38.892
Onttrekkingen 0 2.173 2.577 1.807 363 2
Toevoegingen 84 3.282 13 13 13 13
Mutaties reserves -84 -1.110 2.564 1.794 350 -11

Toelichting op (grote) mutaties in het meerjarenbeeld

Terug naar navigatie - Toelichting op (grote) mutaties in het meerjarenbeeld

In 2021 zien we dat de lasten voor het programma in totaal € 3.323.000 hoger zijn dan in 2020. Daarnaast zijn de baten in 2021 € 1.629.000 hoger dan in 2020. Hiernaast onttrekken we in 2021 € 579.000 meer aan reserves en voegen we € 3.000.000 minder aan reserves toegevoegd. De bovenstaande wijzigingen worden verklaard door de volgende ontwikkelingen:

 

Samenleving

Beleidsaccenten 2018 – 2022: € 177.000 lagere lasten
We verlagen het totaalbudget voor de beleidsaccenten en maken hierin gerichte keuzes op basis van de midterm review in Q4 2020.

De loonprognose, kapitaallasten en overige mutatie zorgen in totaal voor: € 217.000 hogere lasten
In vergelijking met vorig jaar zijn de kosten van de loonprognose verhoogd. Deze stijging wordt grotendeels verklaard door een hogere bijdrage aan pensioenpremies en het toekomst bestendig maken van de organisatie, waarbij het aantal Fte’s is uitgebreid en de functiewaarderingen opnieuw zijn beoordeeld. Ook hebben verschuiving van de investeringen en de actualisatie van de nota activabeleid geleid tot een mutatie van de kapitaallasten. Als laatste zijn er kleine overige mutaties binnen het beleidsveld die dit saldo verklaren.

 

Jeugd

Jeugd PGB: € 99.000 hogere lasten
We verwachten dat de uitgaven voor pgb’s nog doorstijgen voordat de effecten van de veranderopgave jeugdhulp volledig zijn gerealiseerd.

Jeugd GGZ: € 205.000 hogere lasten
De post voor jeugd ggz is verhoogd met de geraamde uitgaven voor de inzet van de praktijkondersteuners conform het raadsbesluit uit april 2020 (BR1900145).

GR Jeugdhulp: € 822.000 hogere lasten
De begroting voor de regionale hulp is hoger dan de begroting 2020. De begroting van de GRJR en ons aandeel daarin is aangepast op basis van de gestegen zorgkosten in voorgaande jaren.

De loonprognose, kapitaallasten en overige mutatie zorgen in totaal voor: € 198.000 hogere lasten.
In vergelijking met vorig jaar zijn de kosten van de loonprognose verhoogd. Deze stijging wordt grotendeels verklaard door een hogere bijdrage aan pensioenpremies en het toekomst bestendig maken van de organisatie, waarbij het aantal Fte’s is uitgebreid en de functiewaarderingen opnieuw zijn beoordeeld. Ook hebben verschuiving van de investeringen en de actualisatie van de nota activabeleid geleid tot een mutatie van de kapitaallasten. Als laatste zijn er kleine overige mutaties binnen het beleidsveld die dit saldo verklaren.

 

Participatie

Uitkeringen Participatiewet/ BUIG-gelden

Uitkeringen Participatiewet/ BUIG-gelden: € 173.000 hogere lasten
Voor 2021 verwachten we een hogere rijksbijdrage ad. € 1.590.000 voor de uitkeringen (BUIG-gelden). Omdat ook de uitkeringslasten met € 1.762.740 stijgen door een toename van het aantal bijstandsgerechtigden als gevolg van de coronacrisis, gaat het per saldo om een nadeel van € 172.740.

De loonprognose, kapitaallasten en overige mutatie zorgen in totaal voor: € 134.000 lagere lasten
De loonprognose valt lager uit omdat een deel van de lonen van Participatie waaronder Inburgering doorbelast worden op een ander beleidsveld namelijk samenleving.

 

Wmo

Subsidies: € 152.000 lagere lasten
Met ingang van 2020 vervalt het budget voor het ZEIL-fonds (€ 65.000) en eindigt het budget dat in 2019 en 2020 beschikbaar was als impuls voor Sint Petrus (€ 87.000).

Begeleiding light: € 153.000 lagere lasten
Begeleiding light komt voort uit een voorziening voor mantelzorgers die vanuit het Rijk tijdelijk werd gefinancierd. We noemden deze voorziening “Take Care”. Daarna is deze ondersteuning onderdeel geworden van het lokale aanbod. Aanvankelijk was het idee om vanaf 2020 “Take Care” onder de naam begeleiding light voor een brede doelgroep in te zetten. We kiezen er echter voor ons toch primair te richten op de ondersteuning van mantelzorgers, waardoor we dezelfde doelgroep bedienen als bij “Take Care”. Daarom korten we het beschikbare budget in 2021 met € 152.812.

Begeleiding basis en specialistisch: € 94.000 hogere lasten
Vanaf 2021 gaan we voor de Wmo uit van een jaarlijkse toename van benodigd budget. In lijn met de VNG hanteren we daarbij een percentage van 7%, gebaseerd op het abonnementstarief, de vergrijzing, verdergaande extramuralisering en het teruglopende aantal beschikbare mantelzorgers. Daar bovenop houden we rekening met Lansingerland als 'groei-gemeente', hetgeen leidt tot een stijging van het aantal inwoners en daarmee ook het potentieel aan WMO cliënten. Voor begeleiding basis is daardoor in 2021 € 47.188 en voor begeleiding specialistisch eveneens € 47.188 extra beschikbaar, in totaal € 94.376.

Hulp bij het huishouden: € 360.000 hogere lasten
Voor Hulp bij het Huishouden is in 2021 een extra budget beschikbaar van € 360.168 in lijn met de 7% toename van het Wmo-budget ten opzichte van 2020.

Voorliggende voorzieningen: € 201.000 hogere lasten
Voor de subsidies voor voorliggende voorzieningen geldt op het totale budget eveneens een toename van het budget met 7%. Dit schrijven we begrotingstechnisch toe aan één post, maar is van toepassing voor het totale aanbod van voorliggende voorzieningen in het kader van de Wmo. Voor 2021 gaat het om een bedrag van € 200.832.

De loonprognose, kapitaallasten en overige mutatie zorgen in totaal voor: € 191.000 hogere lasten.
In vergelijking met vorig jaar zijn de kosten van de loonprognose verhoogd. Deze stijging wordt grotendeels verklaard door een hogere bijdrage aan pensioenpremies en het toekomst bestendig maken van de organisatie, waarbij het aantal Fte’s is uitgebreid en de functiewaarderingen opnieuw zijn beoordeeld. Ook hebben verschuiving van de investeringen en de actualisatie van de nota activabeleid geleid tot een mutatie van de kapitaallasten. Als laatste zijn er kleine overige mutaties binnen het beleidsveld die dit saldo verklaren.

 

Reservemutaties

Reservemutaties: € 641.000 hogere onttrekking
De stijging van de begroting als gevolg van het toegenomen jeugdhulpgebruik en de toegenomen zorgzwaarte en de investeringen in praktijkondersteuners komen ten laste van de bestemmingsreserve sociaal domein. In 2021 en 2022 vindt een extra afrekening van de GR Jeugdhulp Rijnmond plaats, in verband met een aanpassing in de verrekening systematiek. We verwachten dat door de resultaten van de veranderopgave Jeugd de lasten op termijn stabiliseren en er geen beroep meer op een reserve hoeft te worden gedaan.

Reservemutaties: € 3.000.000 lagere toevoeging
De extra inkomsten van het Rijk voor jeugdhulp voor 2019, 2020 en 2021, in totaal € 3.000.000, zijn in 2020 toegevoegd aan de bestemmingsreserve sociaal domein. In 2021 ontbreekt een dergelijke dotatie.

Beleidsveld Samenleving

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Een sterke en verbonden samenleving waaraan iedereen kan meedoen

We willen dat iedereen naar eigen vermogen kan meedoen in de samenleving. Binnen het beleidsveld Samenleving voeren we de taken uit die de Wet Publieke Gezondheid ons voorschrijft en houden we ons bezig met preventief gezondheidsbeleid. Hierbij geven we extra aandacht aan kwetsbare doelgroepen, zoals inwoners met een lagere sociaaleconomische status of inwoners met een migratieachtergrond. Het doel is om met elkaar een samenleving te creëren waarin iedereen een zo gezond mogelijk en sociaal betekenisvol leven heeft. Een samenleving waarin iedereen kan meedoen, mensen steun krijgen als dat nodig is en verantwoordelijkheid nemen voor zichzelf én elkaar. Met andere woorden: een krachtige samenleving waarin de inwoner centraal staat.

Inburgering valt ook onder het beleidsveld Samenleving. Per 1 juli 2021 wordt de Nieuwe Wet Inburgering van kracht. Gemeenten krijgen daarmee de verantwoordelijkheid voor het aanbieden van een passend inburgeringsaanbod dat aansluit op verplichtingen binnen de Participatiewet. Nieuwkomers worden hiermee vanaf het eerste moment goed begeleid zodat zij zo snel mogelijk kunnen meedoen in de samenleving, het liefst via betaald werk.

Met het vaststellen van Versterken van Veerkracht, het beleid voor het sociaal domein, is voor 2018-2021 een aantal beleidsaccenten vastgesteld. Met de inzet van de beleidsaccenten zetten we in op vernieuwing en innovatie als aanvulling op de Lansingerlandse Standaard en leggen we verbinding met andere beleidsterreinen zoals wonen, sport, onderwijs en cultuur.

Wat gaan we daarvoor in 2021 doen?

Wat gaat het kosten?

Terug naar navigatie - Wat gaat het kosten?
Bedragen x €1.000
Exploitatie Realisatie 2019 Begroot 2020 Begr 2021 Begr 2022 Begr 2023 Begr 2024
Lasten 1.524 2.620 2.862 2.857 2.833 2.833
Baten 3 3 3 3 3 3
Geraamde totaal saldo van baten en lasten -1.521 -2.617 -2.860 -2.854 -2.830 -2.830
Onttrekkingen 0 129 68 0 0 0
Toevoegingen 71 202 0 0 0 0
Mutaties reserves -71 -73 68 0 0 0

Beleidsveld Jeugd

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Kinderen en jongeren groeien veilig en gezond op en ontwikkelen zich tot zelfredzame inwoners

Om veilig en gezond te kunnen ontwikkelen tot een zelfredzame inwoner is een goede basis belangrijk. Die stevige basis leggen de ouders en/of verzorgers in eerste instantie zelf. Zij hebben daarvoor voldoende opvoedvaardigheden en bieden een veilig thuis. Naarmate het kind ouder wordt, bouwen onder andere de opvang, school, sportclubs, vrienden en vakantiebaantjes mee aan de basis. In Lansingerland krijgen kinderen de ruimte om hun eigen talenten te benutten en te ontplooien. Op die manier kunnen zij als zij volwassen zijn volledig en volwaardig meedoen in de maatschappij. Om dit te bereiken voeren we een breed palet aan activiteiten uit, variërend van algemene, preventieve activiteiten tot specialistische hulp voor jeugdigen die dat nodig hebben.

Wat gaan we daarvoor in 2021 doen?

Wat gaat het kosten?

Terug naar navigatie - Wat gaat het kosten?
Bedragen x €1.000
Exploitatie Realisatie 2019 Begroot 2020 Begr 2021 Begr 2022 Begr 2023 Begr 2024
Lasten 16.196 18.097 18.819 17.883 15.971 15.610
Baten 2 0 0 0 0 0
Geraamde totaal saldo van baten en lasten -16.194 -18.097 -18.819 -17.883 -15.971 -15.610
Onttrekkingen 0 1.904 2.509 1.734 361 0
Toevoegingen 0 3.067 0 0 0 0
Mutaties reserves 0 -1.163 2.509 1.734 361 0

Beleidsveld Participatie

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Financieel zelfredzame, betrokken volwassenen

Werk levert een positieve bijdrage aan het leven van onze inwoners. We doen er daarom zoveel mogelijk aan om inwoners met een bijstandsuitkering aan het werk te krijgen. Hiervoor werken we samen met werkgevers om duurzame matches in kansrijke sectoren te bereiken.

We voorkomen zoveel mogelijk dat onze inwoners financiële problemen of schulden hebben en/of dat zij afhankelijk zijn van een uitkering. Voor inwoners die toch financiële problemen of schulden hebben en/of afhankelijk raken van een uitkering bieden we ondersteuning. Met deze ondersteuning zorgen we ervoor dat onze inwoners zo snel mogelijk weer financieel zelfredzaam zijn. Hierbij houden we oog voor het verantwoord gebruik van de publieke middelen. We voorkomen onrechtmatig gebruik door integraal toezicht en handhaving op maat.

Wat gaan we daarvoor in 2021 doen?

Wat gaat het kosten?

Terug naar navigatie - Wat gaat het kosten?
Bedragen x €1.000
Exploitatie Realisatie 2019 Begroot 2020 Begr 2021 Begr 2022 Begr 2023 Begr 2024
Lasten 13.413 14.497 15.736 16.962 17.231 17.498
Baten 8.882 9.641 10.582 11.404 11.414 11.614
Geraamde totaal saldo van baten en lasten -4.532 -4.856 -5.155 -5.559 -5.817 -5.884

Beleidsveld Maatschappelijke ondersteuning

Doelstelling

Terug naar navigatie - Doelstelling

Wat willen we bereiken?

Terug naar navigatie - Wat willen we bereiken?

Zelfredzame, betrokken en vitale inwoners

De meeste volwassenen en ouderen zorgen voor zichzelf, investeren in hun mogelijkheden, onderhouden hun netwerk en nemen deel aan de samenleving. Voor inwoners die dit tijdelijk of voor een langere periode niet zelf kunnen, zorgen we voor passende ondersteuning die zoveel mogelijk gericht is op herstel van eigen regie. Daar hechten wij sterk aan en zetten we op in. We houden rekening met maatschappelijke trends, zoals de groeiende groep ouderen die langer zelfstandig blijven wonen en het aantal beschikbare mantelzorgers dat in verhouding tot deze groep terugloopt.

Wat gaan we daarvoor in 2021 doen?

Wat gaat het kosten?

Terug naar navigatie - Wat gaat het kosten?
Bedragen x €1.000
Exploitatie Realisatie 2019 Begroot 2020 Begr 2021 Begr 2022 Begr 2023 Begr 2024
Lasten 9.623 11.202 11.000 11.983 13.290 14.855
Baten 240 224 262 270 291 287
Geraamde totaal saldo van baten en lasten -9.384 -10.978 -10.739 -11.712 -12.999 -14.568
Onttrekkingen 0 140 0 74 2 2
Toevoegingen 13 13 13 13 13 13
Mutaties reserves -13 126 -13 61 -11 -11

Kengetallen Sociaal Domein

Terug naar navigatie - Kengetallen Sociaal Domein
Kengetal Realisatie 2019 Begr 2020 Begr 2021
Samenleving
Percentage inwoners dat maatwerkondersteuning ontvangt in het kader van de Participatiewet, Jeugdwet of Wmo 7% 7% 8%
Jeugd
Aantal unieke cliënten dat gebruik maakt van een maatwerkvoorziening Jeugdwet (2e half jaar) 1.531 1.300 1.375
Gemiddeld aantal indicaties per cliënt 1,6 1,4 1,4
% met een positieve gedragsverbetering door hulp (bron: CEO Jeugd) 78% 65% 80%
Participatie
Aantal lopende bijstandsuitkeringen op 31 december 576 549 695
% inwoners met een bijstandsuitkering 2% 2% 2,3%
Aantal kandidaten dat is uitgestroomd naar betaald werk 110 150 100
Aantal kandidaten dat parttime is gaan werken  n.v.t. 20 20
Aantal inwoners waarvoor instroom is voorkomen (preventie) n.v.t. 40 45
Aantal formele en informele schuldhulptrajecten 340 350 370
Gebruik JCF, JSF en Stichting Leergeld 1.700 1.850 1.940
Gebruik Collectieve zorgverzekering 1.000 1.200 1.260
Maatschappelijke ondersteuning
Aantal unieke cliënten (jeugd, volwassenen en ouderen) dat gebruik maakt van een maatwerkvoorziening Wmo (2e half jaar) 2.077 1.870 2.250
Gemiddeld aantal indicaties per cliënt (jeugd, volwassenen en ouderen) 1,8 1,8 1,8
Aantal geregistreerde mantelzorgers 900 850 950
Tevredenheid kwaliteit ondersteuning (bron: CEO) 85% 87% 88%
% door hulp een betere kwaliteit van leven heeft (bron: CEO) 84% 80% 85%