Overzicht algemene dekkingsmiddelen

Het overzicht van algemene dekkingsmiddelen en post onvoorzien is als volgt:

Lokale heffingen kunnen we onderverdelen in wel- en niet-gebonden bestedingen. Lokale heffingen waarvan de besteding gebonden is, zijn heffingen waarbij sprake is van een duidelijke relatie tussen de gemeentelijke dienstverlening en de belasting. Voorbeelden hiervan zijn de rioolrechten en de afvalstoffenheffing. Deze heffingen worden op de desbetreffende programma’s als baten verantwoord en vallen dus niet onder de algemene dekkingsmiddelen. Lokale heffingen die niet gebonden zijn, vormen algemene dekkingsmiddelen en hebben geen vooraf aangewezen bestemming. In bovenstaande tabel zijn bij de baten de volgende lokale heffingen die niet gebonden zijn opgenomen:

• Onroerendezaakbelasting (OZB) (woningen en niet-woningen)
• Hondenbelasting
• Precario

De lasten behorende bij de lokale heffingen betreffend de bijdrage aan het SVHW voor de uitvoering van de WOZ-taken en de heffing van gemeentelijke belastingen. Voor verdere informatie verwijzen wij u naar de paragraaf Lokale heffingen.

Het gemeentefonds vormt de grootste inkomstenbron voor gemeenten. Bijstelling van de algemene uitkering voor de Begroting 2024-2027 heeft plaatsgevonden via de Meicirculaire 2023 en via een raming van de inkomsten BUIG-uitkering. De raming van de BUIG-uitkering is voor 2024 en verder opwaarts bijgesteld.

De raad is geïnformeerd over de effecten van de Meicirculaire 2023 (middels raadsbrief U23.02768). De effecten van de Meicirculaire 2023 en de geraamde inkomsten BUIG-uitkering zijn verwerkt in deze begroting. Over de effecten van de Septembercirculaire 2023 wordt de gemeenteraad per brief geïnformeerd.

Bij de Kaderbrief 2024 is het uitgangspunt vastgesteld dat we de inwoneraantallen uit de bevolkingsprognose hanteren. De definitieve bevolkingsprognose voorspelt een kleine daling van het aantal inwoners in 2023, een kleine groei in 2024 en een forse groei in 2025. Vanwege de grote financiële opgave waar we als gemeente voor staan en de significante impact die het inwoneraantal op de begroting heeft (zowel voor de baten als de lasten), hebben we extra kritisch gekeken naar de betreffende bevolkingsprognose. Rekenkundig gezien en met de basis voor de data op 1 januari 2023 klopt het model. Echter, op 12 juli was het werkelijke aantal inwoners in 2023 reeds gestegen met 325. Op basis hiervan, achten we het reëel om de inwoneraantallen die wij hanteren bij de berekening van de algemene uitkering en de kosten ten opzichte van de conceptbevolkingsprognose met 650 inwoners per jaar omhoog bij te stellen voor de peildata 1 januari 2024 en 1 januari 2025. Het aantal inwoners per 1 jan. 2026 handhaven we wel. We nivelleren daarmee de groei over de jaren enigszins. Deze aanpassing heeft per saldo een positieve invloed op het begrotingssaldo van € 424.000 in 2024 en € 421.000 in 2025.

Onder algemene dividenden vallen dividenden vanuit deelnemingen die niet tot een van de programma’s behoren. De dividendinkomsten vloeien voort uit de aandelen die de gemeente in Stedin Holding N.V. en de BNG Bank N.V. (Bank Nederlandse Gemeenten) houdt en worden verder toegelicht in de paragraaf Verbonden Partijen.

Het saldo van de financieringsfunctie bestaat geheel uit het renteresultaat, zijnde het saldo van de kostenplaats kapitaallasten. Het renteresultaat bestaat uit het verschil tussen enerzijds de werkelijke rentelasten over 2024 en anderzijds de rente die we doorbelasten naar de verschillende taakvelden. De paragraaf Financiering vermeldt de systematiek met betrekking tot het renteresultaat.

Bij het opstellen van de Kaderbrief 2024 zijn we uitgegaan van een lening van € 15 miljoen tegen een rente van 4%. Een lening van die hoogte zou benodigd zijn bij uitvoering van de volledige jaarschijf 2024 uit het MIP. Echter, met de beschikbare capaciteit en de ervaring uit het verleden verwachten wij circa € 22 miljoen aan investeringen daadwerkelijk te kunnen realiseren. Met dat uitgangspunt, is de stelpost voor financieringslasten bijgesteld van € 600.000 (voor een lening van € 15 miljoen) naar € 200.000 (voor een lening van € 5 miljoen). Deze scherpere raming levert € 400.000 aan budgettaire ruimte.

Post Onvoorzien (€ 68.000)
Jaarlijks wordt op begrotingsniveau een bedrag geraamd voor onvoorziene kosten. Hiermee worden in het begrotingsjaar onvoorzienbare en onontkoombare (dus niet te begroten) uitgaven opgevangen. Met ingang van begrotingsjaar 2022 wordt de stelpost 'Onvoorzien' begroot met als vuistregel €1 per inwoner van de gemeente. De stelpost laat een stijgende lijn zien van € 68.000 in 2024 oplopend tot € 69.000 in 2027. Dit is in lijn met de prognoses van de bevolkingsgroei.

Capaciteitsraming, CAO-stijging en inzet begrotingsknop P.OV 1 Geen groei aantal wethouders naar 5 in 2026 (€ 826.000)
Zoals ook toegelicht bij de Kaderbrief 2024, hanteren wij het principe ‘capaciteit volgt beleid, groei en (wettelijke) taak’. De benodigde capaciteit (formatie en inhuur samen) is afhankelijk van de hoeveelheid werk. Door toename van onder andere het aantal inwoners van 64.744 naar 71.000 in 2027 (bijv. door de geplande op te leveren woningen op Wilderszijde), de groei van het aantal jongeren van 16.100 naar 16.800, de uitbreiding van het areaal met ca. 2,5% per jaar, het aantal Wmo-gebruikers dat oploopt naar ca. 3.900 in 2027 en de toenemende zorgcasuïstiek, voorzien wij een groeiende capaciteitsbehoefte over de jaren. Hieronder volgt een overzicht van de groei factoren per programma, met daarbij de doorrekening per programma. 

Inzet Begrotingsknop P.OH 3 Domein Bedrijfsvoering ademt mee met de organisatie (€ 150.000 lagere lasten)
Als gevolg van het inzetten van begrotingsknop P.OH 3 groeit of krimpt de formatie van Domein Bedrijfsvoering mee met de andere domeinen. De formatie van de andere twee domeinen neemt af door bezuinigingsmaatregelen en daarmee ook de capaciteit binnen Bedrijfsvoering. Dit levert € 150.000 lagere lasten op. Zie voor verdere toelichting de gereedschapskist met begrotingsknoppen.

Inzet technische maatregel kapitaallastendekkingsreserve (onttrekking en toevoeging van € 4.330.000 aan reserves)
Voor 2024 worden er een aantal eerder afgesloten investeringen alsnog gedekt uit een kapitaallastendekkingsreserve. Daarvoor wordt er € 4,3 miljoen onttrokken aan de algemene reserve en toegevoegd aan de kapitaallastendekkingsreserve. Dit is een incidentele mutatie die een structurele besparing oplevert van € 1.008.000 in 2024. Zie voor verdere toelichting de gereedschapskist met begrotingsknoppen.