Programma 4: Sociaal Domein

Een inclusieve samenleving met gelijkwaardigheid als uitgangspunt 
Als gemeente dragen we bij aan een krachtige en vitale samenleving van de toekomst. We vinden het belangrijk dat iedereen voldoende kansen krijgt om mee te kunnen doen in de samenleving, want iedereen doet ertoe. Veel inwoners zijn zelfredzaam of hebben genoeg mogelijkheden om met behulp van hun netwerk de meeste zaken te doen die horen bij het dagelijks leven. Voor inwoners die hier hulp bij nodig hebben, helpt de gemeente samen met de maatschappelijke partners. Met onze (ongelijke) aanpak ondersteunen we de inwoners die (tijdelijk) niet of verminderd zelfredzaam zijn. Dat geldt ook voor de ontheemde Oekraïners. We zorgden voor fysieke opvang en we boden maatwerkvoorzieningen aan zodat zij hun plek konden vinden in de Lansingerlandse samenleving.

Jeugd in Lansingerland groeit gezond, veilig en kansrijk op
Gemeente Lansingerland wil dat jeugdigen in Lansingerland gezond, veilig en kansrijk opgroeien om zich te kunnen ontwikkelen tot zelfstandige inwoners. Om gezond, veilig en kansrijk te kunnen opgroeien zijn er voor alle jeugdigen in onze gemeente algemene voorzieningen beschikbaar zoals sport en culturele activiteiten, onderwijs en voorschoolse educatie, speelvoorzieningen en groen in de wijk. Wanneer er een ondersteuningsvraag is kunnen jeugdigen en gezinnen ook een beroep doen op vrij toegankelijke voorzieningen zoals de jeugdgezondheidszorg, de praktijkondersteuner jeugd van de huisarts, jeugd- en jongerenwerk, maatjesprojecten of de Jeugdcoach op School. De gemeente voorziet daarnaast in maatwerkvoorzieningen zoals begeleiding, behandeling, pleegzorg of crisishulp als er meer hulp nodig is. Met al deze verschillende voorzieningen dragen we bij aan de (mentale) gezondheid van onze jeugdigen, aan kansengelijkheid (een goede start in het leven), bestaanszekerheid en veiligheid.

Jeugdhulp voor wie het nodig heeft
Lansingerland is een gemeente met veel kinderen en jongeren. In 2024 was een kwart van het totaal aantal inwoners jonger dan 18 jaar oud (15.896 jeugdigen). Dit is een lichte daling ten opzichte van 2023 (16.036). In 2024 hebben we voor 2.071 jeugdigen een indicatie afgegeven waarmee zij jeugdhulp konden krijgen. Dit is een lichte stijging ten opzichte van 2023 (2.019). Daarmee zien we dat we in 2024 gemiddeld iets meer indicaties afgaven over een kleiner aantal jeugdigen dan in 2023. Door met name de stijging van de kostprijs van jeugdhulp was de gemiddelde zorguitgave voor een jeugdige met een maatwerkvoorziening in 2024 €10.500. Dit is een stijging ten opzichte van 2023 (€ 9.824).

Een passend zorgaanbod voor jeugdigen en hun ouders
Een passend zorgaanbod betekent dat er voldoende aanbod (voorzieningen) is én dat het aanbod passend en op tijd beschikbaar is. We vinden het belangrijk dat jeugdigen die dat nodig hebben goede hulp ontvangen, dat ze deze hulp op tijd ontvangen en dat de hulp zo licht als mogelijk en zo zwaar als nodig is. Niet voor elke hulpvraag is een maatwerkvoorziening nodig. Jeugdigen en gezinnen kunnen met vragen over opvoeden en opgroeien ook terecht bij vrij toegankelijke voorzieningen. Dit past bij de omslag waar we aan werken: het inzetten van minder zware hulp als dat mogelijk is. Dat betekent een beweging van het inzetten van een maatwerkvoorziening naar een vrij toegankelijke voorziening en van regionaal maatwerk naar lokaal maatwerk. In 2024 hebben we 20% van onze uitgaven besteed aan vrij toegankelijke voorzieningen en 80% aan (lokale en regionale) maatwerkvoorzieningen. Deze verhouding is hetzelfde gebleven als in 2023. Als we verder inzoomen op de maatwerkvoorzieningen is 38% besteed aan lokaal maatwerk en 62% aan regionaal maatwerk. Hiermee is de gewenste verschuiving in gang gezet, omdat we in 2023 nog 30% besteedden aan lokaal maatwerk en 70% aan regionaal maatwerk.

We droegen bij aan zelfredzaamheid en eigen regie voor volwassen inwoners in Lansingerland
Met de meerderheid van de volwassen inwoners ging het goed. In 2024 lag onze focus op het verlenen van specifieke ondersteuning aan een beperkte groep volwassen inwoners, die extra hulp nodig hadden om volwaardig deel te nemen aan de samenleving of de arbeidsmarkt. Hierbij ging het bijvoorbeeld om mensen die in armoede leven, moeite hebben met het vinden van werk, schulden hebben opgebouwd en daardoor gezondheidsproblemen ontwikkelen of sociaal geïsoleerd leven.

We droegen bij aan gelijke kansen voor inwoners bij het vinden van een plek op de arbeidsmarkt
Werk levert een positieve bijdrage aan het leven van onze inwoners: inkomen zorgt voor onafhankelijkheid en werk draagt bij aan een betekenisvol leven. Daarom zetten we ons in om te voorkomen dat iemand een bijstandsuitkering moet aanvragen. We werkten hierbij samen met werkgevers om mensen te begeleiden naar werk in sectoren waar de vraag naar arbeidskrachten hoog was. Verder namen wij proactieve maatregelen om te voorkomen dat onze inwoners in financiële problemen terechtkwamen of dat de schulden opliepen. Voor degenen die toch met financiële problemen, schulden of afhankelijkheid van uitkeringen te maken kregen, boden we gerichte ondersteuning (maatwerk).
Onze vier belangrijkste doelstellingen voor 2024 waren:

1. Onze inwoners doen naar draagkracht mee in de maatschappij door middel van betaald werk, vrijwilligerswerk of een andere vorm van dagbesteding.
2. We ondersteunen minima met voorzieningen die bijdragen aan het vermogen om mee te doen in de maatschappij en verminderen voor hen de hogere lasten door de stijgende energieprijzen.
3. We verstevigen onze aanpak van schuldenproblematiek en zijn hierdoor klaar voor een grotere vraag die (mogelijk) ontstaat door de stijgende prijzen.
4. Werkgevers in onze arbeidsmarktregio dragen bij aan een arbeidsmarkt waar voor iedereen plaats is met passende werkplekken.

Onze inwoners hebben een gezonde leefstijl, zijn mentaal gezond en doen mee in de samenleving
Mentale en lichamelijke gezondheid zijn belangrijk om zelfstandig aan de maatschappij te blijven deelnemen. We investeerden tijdig in kwetsbare inwoners bij wie de fysieke en mentale gezondheid onder druk staat. Denk hierbij aan inwoners met GGZ-problematiek, inwoners die kampen met eenzaamheid en de groeiende groep zelfstandig wonende ouderen. Met elkaar in contact komen en het gevoel ergens bij te horen, dragen bij aan mentale gezondheid en de kwaliteit van leven. We wilden dat inwoners zo lang mogelijk zelfstandig en gezond blijven. Dat is mogelijk dankzij een uitgebreid voorliggend en laagdrempelig voorzieningenaanbod. Daarmee voorkwamen we mogelijk de stap naar maatwerkvoorzieningen. Ontmoetingsplekken hadden hierin een belangrijke functie. 

Vitale ouderen bleven meedoen in en droegen bij aan de samenleving 
We hadden de vitale ouderen nodig in onze samenleving. De vergrijzing, de toenemende vitaliteit van de grote groep die de komende jaren met pensioen gaat en de krapte op de (zorg)arbeidsmarkt stelt de maatschappij voor een grote opgave. Het vroeg om een andere manier van denken vanuit de overheid, de zorgaanbieders, het maatschappelijk middenveld en niet in de laatste plaats vanuit de ouderen zelf. We lieten maatschappelijk initiatief meer zelf regelen zoals organiseren van activiteiten door vitale ouderen. Ook boden we een gratis OV product aan voor ouderen met een laag inkomen. Dit product hebben we toegekend aan 190 ouderen in onze gemeente. 

Met passende hulp behouden inwoners eigen regie waar mogelijk en blijven ze meedoen in de samenleving
Sommige inwoners hadden (tijdelijke) hulp nodig om daarna weer zelfredzaam te zijn op diverse levensterreinen. Denk daarbij aan mensen met GGZ-problematiek, mensen met een beperking en kwetsbare ouderen. Zij konden meedoen dankzij ondersteuning uit de Lansingerlandse standaard met een breed (geïndiceerd) voorzieningenaanbod, zoals hulp bij het huishouden, maatschappelijke werk, dagbesteding of individuele ondersteuning. Voor inwoners met een psychosociale hulpvraag kon beschermd wonen een oplossing bieden. Daar leerden zij hoe om te gaan met financiën, geestelijke- en lichamelijke gezondheid en (huiselijke) relaties. Ook werkten ze aan het bouwen van een sociaal netwerk. Door ‘samenredzaam’ te zijn konden inwoners ook vaak (weer) deelnemen aan de samenleving.