Programma 4: Sociaal Domein

Op het beleidsveld samenleving is een positief resultaat van €99.000. Deze afwijking wordt verklaard door de hieronder beschreven posten:

Lasten (€105.000 voordeel)
De rijksoverheid stelt ieder jaar budget beschikbaar voor maatschappelijke begeleiding van (asiel)statushouders via de meicirculaire. Humanitas biedt de maatschappelijke begeleiding aan alle nieuwe (asiel)statushouders die jaarlijks onder de taakstelling vallen en een woning betrekken in de gemeente Lansingerland. Het is de gemeente echter niet gelukt om in 2021 iedereen die onder de taakstelling (87 personen) valt te huisvesten (€67.000 voordeel). Wij moeten deze achterstand het komende jaar inhalen. Dit betekent dat Humanitas pas in 2022 de betreffende personen kan begeleiden en bij ons in rekening brengt. Wij stellen de gemeenteraad daarom voor dit budget over te hevelen naar 2022.

Voor expertise sociaal domein is dit jaar minder gebruik gemaakt van extern advies. Dit leidt tot een voordeel van €53.000.

Als laatste zijn er kleine overige mutaties die optellen tot €15.000 (nadeel) binnen het beleidsveld die dit saldo verklaren.

Baten (€3.000 nadeel)
De afwijking is kleiner dan €100.000 en wordt daarom niet verder toegelicht.

Reservemutaties (€3.000 nadeel) 
De afwijking is kleiner dan €100.000 en wordt daarom niet verder toegelicht.

Lasten (€ 540.000 nadeel)

Bij de verdere uitrol van praktijkondersteuners bij huisartsen zijn we op praktische problemen gestuit, zoals gebrek aan tijd bij huisartsen, ruimtegebrek in praktijken en/of gebrek aan geschikte kandidaten. Daarnaast zijn er minder kosten gemaakt voor basisGGZ door vertraging in de aanbesteding. Hierdoor is het budget niet volledig benut (€ 235.000 voordeel).

Het tekort in de GRJR komt uit op € 754.000 nadelig. De oorzaak hiervan is dat er op de percelen pleeghulp, langdurig verblijf en ambulante hulp hogere kosten gerealiseerd zijn dan we in eerste instantie hadden geraamd.

Als laatste zijn er kleine overige mutaties die optellen tot € 21.000 (nadeel) binnen het beleidsveld die
dit saldo verklaren.

Reservemutaties (€ 245.000 nadeel)
Vanuit de reserve is € 245.000 minder onttrokken dan geraamd. De oorzaak ligt vooral bij de minder kosten die we hebben gemaakt voor de praktijkondersteuners (zie hierboven toelichting bij de lasten).
Verder is voor BasisGGZ minder onttrokken dan geraamd. Oorzaak hiervan is de vertraging in de aanbesteding BasisGGZ door een kortgeding. De overeenkomsten zijn daarom pas 15 oktober ingegaan.

Op het beleidsveld participatie is een positief resultaat van €724.000. Deze afwijking wordt verklaard door de hieronder beschreven posten:

BUIG uitkeringsgelden (€92.000 nadeel)
Met name in het begin van de coronaperiode was er veel onduidelijkheid over de effecten van corona op het uitkeringsbestand. Het uitgangspunt voor de BUIG in 2021 was matig herstel van de economie (Berenschot advies). Dit betekende in 2021 een verhoging van het uitkeringenbestand met 12,18%. Gedurende het jaar werd duidelijk dat de geprognosticeerde stijging niet plaatsvond. Wij hebben met de zomerrapportage en slotwijziging in totaal € 900.000 afgeraamd op de begroting. Bij de jaarrekening zien we een beperkte overschrijding. Dit komt mede doordat de corona steunmaatregel voor zelfstandigen (Tozo) afliep op 1 oktober 2021. Voor de aanvragers die ook na 1 oktober nog extra steun nodig hadden, heeft de rijksoverheid een tijdelijke versoepeling/ uitbreiding van het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen (Bbz) beschikbaar gesteld. Dit liep tot en met 31 december 2021 en heeft voor hogere kosten gezorgd. 

Re-integratie en scholing (€165.000 voordeel)
Wij hebben in 2021 minder trajecten begeleiding bij re-integratie ingezet. Voor een groot deel komt dit doordat een deel van 2021 vrijheid beperkende coronamaatregelen van toepassing waren. Veel voorzieningen hebben periodes stilgelegen of moesten in een minder efficiënte vorm plaatsvinden. Uiteindelijk zijn hierdoor minder trajecten ingezet. Daarnaast zorgen de extra corona middelen compensatie sociaal domein (die vanuit de rijksoverheid beschikbaar zijn gesteld) voor een vertekend beeld, omdat deze extra middelen nu niet ingezet konden worden.

Tijdelijke overbruggingsuitkering zelfstandig ondernemers (Tozo) (€22.000 nadeel)
In het voorjaar 2020 introduceerde de rijksoverheid de Tijdelijke overbruggingsuitkering zelfstandig ondernemers (Tozo) als steunmaatregel. Op basis hiervan kunnen zelfstandigen een tegemoetkoming krijgen als gevolg van de geleden omzetderving door corona. Het Regionaal Bureau Zelfstandigen (RBZ) voert deze regeling voor ons uit. De uitvoeringskosten kosten hiervan bedroegen €174.000. De regeling liep tot 1 oktober 2021. Op de lasten hadden we een afwijking van € 770.000 nadeel. De oorzaak hiervan was vooral dat de realisatie van Tozo 3 hoger was dan dat we begroot hadden. Op de baten realiseerde we een voordeel van 748.000. De oorzaak hiervan zat hem vooral in de hogere baten van Tozo 1. De totale kosten voor levensonderhoud en kapitaalverstrekking Tozo in 2021 bedraagt voor Lansingerland € 1.193.000. Dit volledige bedrag declareren wij bij de rijksoverheid. 

Individuele bijzondere bijstand (€74.000 nadeel)
De kosten voor bijzondere bijstand zijn fors gestegen in 2021 t.o.v. de bijgestelde begroting 2021, namelijk met 22%. De belangrijkste oorzaak hiervan is de toename van de aanvraag van sociaal medische indicatie (SMI). Ouders met een laag inkomen die sociaal medische problemen ervaren kunnen door deze indicatie aanspraak maken op kinderopvang (nadeel €110.000). De verwachte aanvragen TONK (tijdelijke ondersteuning noodzakelijke kosten) bleef achter bij de werkelijke aanvragen. Vandaar een overschot van €36.000.

Schuldhulpverlening (€62.000 voordeel)
We hebben minder uitgegeven aan formele schuldhulpverleningstrajecten dan begroot. Dit kwam doordat er minder formele trajecten zijn ingezet dan verwacht ten tijde van de begroting. Afgelopen 1 oktober zijn een aantal corona steunmaatregelen gestopt, waaronder de Tozo en de Tonk. We verwachten daarom in 2022 meer formele aanvragen in behandeling te nemen.

Vrijval voorziening dubieuze debiteuren (€550.000 voordeel)

Bij het herrekenen van de voorzieningen dubieuze debiteuren blijkt dat deze voor een deel kan vrijvallen ten opzichte van voorgaand jaar. Hierdoor ontstaat een voordeel van €550.000.

Als laatste zijn er overige mutaties €134.000 (voordeel) binnen het beleidsveld die dit saldo verklaren. Het gaat hier om een opeenstapeling van verschillende kleine kostenposten. 

Reservemutaties (€0) 

De afwijkingen is kleiner dan €100.000 en daarom niet verder toegelicht.

Lasten (€510.000 voordeel)

Bij de zomerrapportage hoogde uw raad met 1,5 miljoen euro de begroting voor de Maatschappelijke voorzieningen op. Aan het einde van het jaar houden we 500.000 euro over. Deze lagere last wordt vooral veroorzaakt door de maatwerkvoorziening ‘begeleiding’ waar we in de volgende paragraaf een nadere toelichting opgeven. 

De maatwerkvoorziening ‘begeleiding’ heeft een lagere last van €445.000
De voorziening ‘begeleiding’ Wmo bestaat uit verschillende producten. Begeleiding individueel, begeleiding groep en begeleiding mantelzorger zijn onderdeel van de totale voorziening. Op meerdere producten zien we een lagere inzet dan begroot. We zien dit jaar ook dat er kortere/geen wachttijden zijn voor Wlz-instellingen (verpleeghuizen). Hierdoor kunnen ouderen sneller gebruik maken van een verpleeghuisplek en zetten we voor een kortere periode begeleiding in om de periode tot aan Wlz verblijf te overbruggen. De snellere doorstroom in verpleeghuizen die gerelateerd is aan corona zien wij als incidenteel. We verwachten dat het gebruik te zijner tijd weer zal stabiliseren. 

De maatwerkvoorziening ‘collectief vervoer’ heefteen hogere last van €95.000 
De hogere kosten op collectieve vervoersvoorziening zijn ontstaan door de meerkosten als gevolg van corona. Het meerwerk zat in het extra moeten schoonmaken van de taxi’s en het coronaproof maken door het plaatsen van spatschermen in de taxi’s, om de anderhalve meter te waarborgen. Door deze laatste maatregel kon de bezetting van de taxi’s niet optimaal benut worden. 

De verschillen tussen begroot en werkelijk bij de andere voorzieningen hebben een klein voor- of nadeel, maar zorgen als som voor een voordelig verschil van €160.000.

Baten (€65.000 nadeel)

Het inkomen uit de eigen bijdrage valt €65.000 lager uit dan begroot
De meeste gebruikers van een maatwerkvoorziening betalen het abonnementstarief van €19 per maand. Hier zijn een aantal uitzonderingen op. Bijvoorbeeld als een gebruiker het huishouden voert met iemand anders die de pensioengerechtigde leeftijd nog niet heeft behaald. Bij het opstellen van de begroting is niet exact te voorspellen welke inwoners een maatwerkvoorziening aanvragen en of zij onder de uitzonderingsregel van de eigen bijdrage vallen. 

Reservemutaties (€60.000 voordeel)

Vanuit de reserve is € 60.000 meer onttrokken dan geraamd. Dit heeft te maken met de meerkosten Corona die we gecompenseerd hebben aan een vervoersaanbieder.